Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Ağrının Kontrolü

İçindekiler:

• Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Ağrıyı Azaltmak İçin Yapılan Uygulamalar
  •  Bele kateter yerleştirilmesi (Epidural kateter)
  •  Diz protezi ameliyatı bölgesine uzun etkili ağrı kesiciler uygulanması
  •  Karışım analjezik uygulamaları (Multi-Modal analjezi)
  • Ağrı siniri blokajı
  • Ağrı pompaları
• Diz Protezi Sonrası Ağrı Ne Zaman Geçer?
• Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?

Diz protezi ameliyatı sonrası ağrının kontrolü hasta memnuniyeti açısından en önemli faktörlerden biridir. İleri dönem diz kireçlenmesinin kesin tedavisi olarak kabul edilen diz protezi ameliyatı en yaygın ortopedik cerrahi işlemlerden biri olup ülkemizde yılda ortalama 70.000 diz protezi cerrahisi yapıldığı bilinmektedir.

Diz protezi ile diz ekleminin eski hareket rahatlığına kavuşması ve kireçlenmeye bağlı ağrıların geçmesi amaçlanır. Ancak, ameliyat esnasında kemik ve bağ dengelemesi kesileri yapıldığından ameliyat sonrası özellikle ilk gün ve gece hastalar şiddetli ağrılardan şikâyet edebilir. Bu ağrılar ilk günden sonra azalsa da diz protezi ameliyatı sonrası erken dönemde şiddetli ağrıyı hafifletmek ve gidermek için değişik uygulamalar geliştirilmiştir.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Ağrıyı Azaltmak İçin Yapılan Uygulamalar

Diz protezi ameliyatı sonrası özellikle ilk günleri daha rahat geçirmenizi sağlamak için ağrıyı kontrol altında tutmak önemlidir. Diz protezi ameliyatı büyük bir kemik operasyonu olduğu için ameliyattan sonra ağrı olması kaçınılmazdır, ancak değişik uygulamalarla şiddetli ağrılar azaltılabilir ve ağrı kontrolü sağlanabilir.

Diz protezi ameliyatı sonrası ağrıyı azaltmak için yapılan uygulamalar şunlardır:

• Bele kateter yerleştirilmesi (Epidural kateter)

Bele kateter yerleştirilmesi işlemi diz protezi ameliyatı öncesi spinal anestezi sırasında epidural kateterin takılması ile yapılır, ameliyattan sonra bu kateterden belirli aralıklarla ağrı kesici verilerek ağrılar azaltılır (Resim1).

• Diz protezi ameliyatı bölgesine uzun etkili ağrı kesiciler uygulanması

Bu uygulamada, diz protezi ameliyatı sonrası şiddetli ağrının önlenmesi için ameliyatı yapan cerrah ameliyat bölgesi çevresine uzun etkili ağrı kesici enjekte eder (Resim2).

• Karışım analjezik uygulamaları (Multi-Modal analjezi)

Diz protezi sonrası ağrının önlenmesinde karışım analjezik (ağrı kesici) uygulamaları yapılabilir. Bunun için ameliyat öncesi başlayıp ameliyat ve ameliyat sonu devam eden bir dizi uygulama mevcuttur;

• • Analjezik uygulaması ameliyat öncesi başlar.
  • Ameliyat esnasında ameliyat bölgesine karışım analjezik uygulanır (analjezik, kanama azaltıcı, antibiyotik, ödem giderici).
  • Ameliyat esnasında ya da ameliyattan hemen sonra diz bölgesinin duyusunu sağlayan sinire sinir blokajı uygulanır.
  • Bunlara rağmen kontrol edilemeyen ağrı varsa düşük dozda narkotikler kullanılır.

• Ağrı siniri blokajı

Ağrı siniri blokajında diz bölgesinin duyusunu sağlayan sinirin değişik yöntemlerle ameliyat esnasında ve sonrasında bloke edilerek ağrı duyusunun önlenmesi amaçlanmaktadır. Bu uygulamada blok belirli bir süre devam etmekte daha sonra duyu hissi tekrar geri dönmektedir. Bu süre içinde hasta için ağrısız bir süre sağlanmış olmaktadır. Diz protezi ameliyatından sonra ağrı en fazla ilk gün ve ilk gece çok fazla olduğu için yapılan bu uygulama ile bu dönem daha ağrısız ve konforlu geçirilebilmektedir. Bu işlem hasta memnuniyeti sağlaması nedeniyle ülkemizde ve dünyada daha sık kullanılır olmuştur.

Blokaj uygulaması kimyasal ilaçlarla yapılabildiği gibi fiziksel olarak kriyo (dondurma işlemi) ile de yapılabilmektedir. (Resim 3)

• Ağrı pompaları

Haznesinde belirli miktar serum içinde ağrı kesici ilaç bulunan ve elektronik pompa olan bir cihaz her defasında belirli bir miktar ilacı hastaya verecek şekilde ayarlanır. Cihaza bağlı bir buton hastaya verilerek ağrılarının çok arttığı zaman butona basması söylenir. Böylece, hasta ilacın otomatik verilmesini sağlayarak kendi ağrısını kontrol eder. Cihaz gereğinden fazla ilacı vermemek üzere ayarlanmıştır (Resim 4).

Diz Protezi Sonrası Ağrı Ne Zaman Geçer?

Diz protezi ameliyatı sonrası şiddetli ağrılar genellikle ilk gün ve gece olduğundan bu süreçte ağrının kontrolü son derece önemlidir. Ağrı kontrolü için yapılan uygulamalarla ilk günün rahat geçmesi sağlanır. Sonrasında ise ağrı günden güne azalarak 3-4 günden sonra çok hafif düzeye inmekte ve günler içinde kaybolmaktadır. Böylece, hastalar artık ameliyat öncesi ve sonrası ağrılardan kurtulmaktadır. Ancak, ameliyat sonrasında hastaların istemeden de olsa yaptıkları bazı hatalar daha fazla ağrı yaşamalarına neden olabilir. Bu nedenle diz protezi ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenleri bilmek önemlidir.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?

Diz protezi ameliyatı sonrası belirli süre kullanılması gereken ilaçlar, yapılması gereken egzersizler ve yapılmaması gereken bazı hareketler vardır. Ameliyat sonrası hastaların bu durumlara dikkat etmesi enfeksiyon oluşumu, damar içi pıhtılaşmaya bağlı kan dolaşım bozuklukları gibi olası riskleri önlemeye ve rehabilitasyonu hızlandırmaya yardımcı olur. Hastalara hastanede yatış süresince ve taburcu olmadan önce yapılması gereken egzersizler ve dikkat edilmesi gereken konular doktor, hemşire ve fizyoterapistler tarafından uygulamalı olarak gösterilir. Özellikle ilk haftalarda koltuğa ve sandalyeye otuma şekli, merdiven inip çıkma, tuvalet kullanma gibi ihtiyaçların nasıl yapılacağı önemlidir.

Diz protezi ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri doktor tarafından reçete edilen ilaçların düzenli alınmasıdır. Ağrı kesici ilaçları kullanmamak daha fazla ağrıya neden olacağından hastaların yapması gereken fizik tedavi ve egzersizlerden kaçınmasına yol açabilir. Fizik tedavi ve egzersiz, diz protezi ameliyatı sonrası dizin hareket açıklığına kavuşması, ağrı, şişlik ve diğer yakınmaların giderilmesi için en önemli şarttır. Ayrıca, baston ve yürüteç gibi yürümeye yardımcı cihazların yeterince kullanılması, düşme ve kazalara karşı önlem alınması, ameliyatın üzerinden çok geçmeden dize fazla yük binecek hareketlerden kaçınılması gerekir.

Benzer Yazılar:

Diz Protez Ameliyatlarında Robotik Cerrahi Diz Artroskopi (Kapalı) Ameliyatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler Dizde Kireçlenmenin Önemli Bir Sebebi: Menisküs Kök Yırtıkları Diz Kireçlenmesinde Kök Hücre Tedavisi