Osgood-Schlatter Nedir? Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?

Anne-babalar için çocuklarının sağlığı her zaman önceliklidir. Çocuklarımızın büyüme süreci boyunca karşılaşabilecekleri bazı sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Eğer çocuğunuz spor aktivitelerinden sonra diz kapağı altında ağrıdan şikayet ediyorsa, bu durum Osgood-Schlatter hastalığından kaynaklanıyor olabilir.

Osgood-Schlatter hastalığı, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda ve gençlerde görülen bir rahatsızlık olup, diz kapağı altında şişlik ve ağrıya neden olan bir durumdur. Bu durum ebeveynlerin endişelerini artırabilir.

Ancak merak etmeyin! Yazımızın devamında; Osgood-Schlatter Nedir? Belirtileri nelerdir? Risk faktörleri nelerdir ve Osgood-Schlatter tedavisi nasıl olur? Sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.

İçindekiler:

• Osgood-Schlatter Nedir?
• Osgood-Schlatter Belirtileri Nelerdir?
• Osgood-Schlatter Risk Faktörleri Nelerdir?
• Osgood-Schlatter Tanısı Nasıl Konulur?
• Osgood-Schlatter Nasıl Geçer?

Osgood Schlatter Nedir?

Osgood-Schlatter, diz kapağından uzanan patellar tendonun kaval kemiğine (tibia) bağlandığı bölgede (tibial tüberkül) oluşan hasar ve iltihaplanma sonucu meydana gelen bir hastalıktır ve çocuklarda büyümeye bağlı oluşan diz ağrısının en yaygın nedenidir. Peki, Osgood-Schlatter hastalığına ne sebep olmaktadır?

Uyluk kemiğinin alt kısmında, kaval kemiğinin ise üst kısmında apofiz adı verilen büyüme kıkırdakları yani büyüme plakları bulunmaktadır (Resim 2). Bu büyüme plakları kızlarda 10-12 yaş, erkeklerde ise 12-14 yaşlarında kemikleşerek kapanmaktadır.

Büyüme plaklarının henüz kapanmadığı küçük yaş grubundaki çocuklar, sportif aktiviteler sırasında bazı zorlanmalar yaşayabilir. Kuadriseps kası, diz kapağı altındaki patellar tendonu ve buna bağlı olan tibial tüberkül zorlanma yaşanabilecek bölgelerdendir. Tibial tüberkül üzerindeki yüklenmenin sık sık tekrarlanması sonucunda, büyüme plağında hasara ve iltihaplanmaya (enflamasyon) yol açarak dizin alt kısmında şişlik oluşmasına sebebiyet verebilir.

Osgood-Schlatter Belirtileri Nelerdir?

Osgood-Schlatter belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye değişmektedir ve belirtiler birkaç haftadan birkaç yıla kadar sürebilmektedir. Hastalığın en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Diz kapağı altındaki tibial tüberkül kemik çıkıntısında ağrı ve hassasiyet,
• Diz kapağı altında sert şişlik,
• Uyluğun önünde veya arkasındaki kaslarda gerginlik,

Diz kapağı altında oluşan ağrı yavaş yavaş gelişebileceği gibi aniden de ortaya çıkabilmektedir. Ağrı özellikle koşarken, atlarken, zıplarken veya çömelip   kalkarken artabilmektedir. Ağrı geçse de oluşan şişlik çocuk büyüdükten sonra da kalabilmektedir. Diz kapağı altında şişlik ve ağrı tek dizde görülebileceği gibi hastaların %20 ila %30’unda, her iki dizde de ortaya çıkabilmektedir.

Osgood-Schlatter Risk Faktörleri Nelerdir?

Osgood-Schlatter en sık koşma ve zıplamayı içeren voleybol, basketbol, jimnastik, uzun mesafe koşu ve buz pateni gibi sporlar ile uğraşan çocuklarda görülmektedir. Kız çocuklarına kıyasla erkek çocuklarında daha fazla görülmektedir.

Osgood-Schlatter hastalığının ortaya çıktığı yaş ise cinsiyete göre değişmektedir. Kızlarda 8-12 yaş, erkeklerde ise 12-15 yaş aralığında daha sık görülmektedir. Bu durum kızların erkeklerden daha önce ergenlik dönemine girmeleri ile ilişkilidir.

Tanısı Nasıl Konulur?

Osgood-Schlatter, Ortopedi ve Travmatoloji doktoru tarafından çocuğunuzun öyküsü, belirtileri, muayene bulguları ve radyolojik görüntüleme sonuçlarına göre teşhis edilmektedir. Doktor, fizik muayenesi sırasında diz kapağının altında oluşan ağrının nedenini belirlemek için birtakım uygulamalar yapar.

Örneğin, hassas veya ağrılı olması beklenen tibial tüberküle basınç uygulayabilir ve hareketlerin ağrıya neden olup olmadığını görmek için çocuğunuzdan yürümesini, koşmasını veya zıplamasını isteyebilir.

Muayene sonrasında ise röntgen görüntülerini inceleyerek kesin tanı konulabilmektedir. Diz kapaği bölge ile ilgili diğer sorunların ayırt edilebilmesi için bazen Emar-MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) tetkikinin yapılması gerekebilmektedir.

Osgood-Schlatter Nasıl Geçer?

Osgood-Schlatter hastalığı ergenlikte, genellikle iskelet sistemi olgunluğa erişmesi ile sona ermektedir. İskelet olgunluğu tamamlanmadan önceki 12-18 ay boyunca tekrarlayabilmekte ve iyileşme kademeli olarak gerçekleşmektedir. Ancak iskelet olgunluğu tamamlanmış olsa da hastaların %10’unda belirtiler devam edebilmekte ve hastalık erişkinlik döneminde de sürebilmektedir.

Osgood-Schlatter tedavisinde ağrı ve şişliğin azaltılmasına odaklanılır ve belirtilerin ciddiyetine göre tedavi yöntemine karar verilir.

Osgood-Schlatter tedavisinde uygulanabilecek tedavi seçenekleri şunlardır:

Dinlenme

Belirtilerin ciddiyetine bağlı olarak, ağrıya neden olan spor ve diğer bazı fiziksel aktivitelere ara verilmesi önerilebilir. Dinlenmenin iyileşmeyi hızlandırdığına dair bir kanıt yoktur, ancak aktivite kısıtlaması ağrıyı azaltmada etkilidir. Ağrılar dinlenince geçiyor ve fiziksel aktiviteleri kısıtlamıyorsa, hastalar spor aktivitelerine devam edebilir.

Egzersiz

Üst bacak kası (kuadriseps) ve arka bacak (Hamstring) kaslarını germe ve güçlendirme egzersizleri, ağrıyı hafifletmeye ve hastalığın tekrarlamasını önlemeye yardımcı olmaktadır.

İlaç Tedavisi

Osgood-Schlatter tedavisi için genellikle kısa süreli steroid olmayan iltihap önleyici (antienflamatuar) ilaçlar kullanılabilmektedir. Steroid olmayan; ibuprofen, aspirin ve naproksen gibi ilaçlar, ağrının ve şişliğin azaltılmasında etkili olabilmektedir.

Soğuk Uygulama

Etkilenen bölgeye  soğuk uygulanması, ağrının azalmasını sağlayabilir. Günde üç defa, 10-15 dakika boyunca soğuk uygulaması yapılabilir. Ancak, buz paketlerini doğrudan cildinize temas ettirmemeniz ve bir havlu ya da bez parçasına sarmaya dikkat etmeniz önemlidir.

Osgood-Schlatter Bandı ve Osgood-Schlatter Dizliği

Diz kapağının alt kısmına takılan bant ve dizlikler, patellar tendona basınç uygulayarak tendonu desteklemektedir. Bu destekleme ile tendona binen yük hafiflemekte ve ağrı azalmaktadır.

Fizik Tedavi

Konservatif tedaviler ağrının azalmasında yeterince etkili olmuyorsa, Osgood-Schlatter hastalığının belirtilerini hafifletmeye yardımcı olmak için fizik tedavi önerilmektedir. Fizik tedavi seansları sırasında fizyoterapistler, kişiye özel hazırlanan egzersizlerin uygulanmasında yardımcı olmaktadır.

Enjeksiyonlar

Yapılan birçok araştırmada kortikosteroid enjeksiyonların etkili bir tedavi seçeneği olmadığı belirtilmiştir ve tavsiye edilmemektedir. PRP veya kişinin kendi kanından elde edilen trombositten zengin plazma (TZP) enjeksiyonlar ise bazı hastalarda yararlı olabildiği gözlenmiştir.

Ameliyat

Osgood-Schlatter hastalığının belirtileri iskelet olgunluğunu tamamlamış hastaların %10’nunda, 1-2 yıl boyunca devam edebilmektedir. Ancak nadir görülmekle birlikte, belirtiler yetişkinlerde kalıcı hale gelebilmektedir. Bu durumda Osgood-Schlatter ameliyatı açık veya artroskopik (kapalı) olarak uygulanmaktadır.

Unutmayın ki Osgood-Schlatter tedavisinde ameliyat nadiren gerekli görülmektedir. Bu noktada çocuğunuz için en uygun tedavi seçeneğinin hangisi olduğuna, belirtilerin şiddetine göre ortopedi doktorunuz karar vermektedir.

Sonuç

Osgood-Schlatter hastalığı, büyüme çağındaki çocuklarda meydana gelen ve çoğunlukla iskelet sisteminin olgunlaşmasıyla geçen bir rahatsızlıktır. Tedavisi genellikle ağrıyı hafifletmeyi, şişliği azaltmayı ve spor aktivitelerine geri dönmeyi amaçlar. Dinlenme, buz uygulama, diz koruyucu bandaj veya dizlik kullanma, ağrı kesici ilaçlar ve fizik tedavi gibi yöntemler kullanılabilir. Nadir durumlarda, şiddetli ve sürekli ağrıya sahip hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Çocuğunuzda Osgood-Schlatter belirtilerinden birini veya birkaçını gözlemliyorsanız; tanı ve tedavisi hakkında daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman görüşü almak için yakın zamanda çektirdiğiniz röntgen görüntülerini bize iletebilirsiniz. En kısa sürede durumunuz hakkında geri dönüş yapılacaktır.