Bel Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Bel Ağrısı

Bel ağrısı kemik, kas, eklem sorunları içinde en sık rastlanan ağrılı durumlardan biridir. En sık bel ağrısı nedeni zorlanmaya bağlı kas ve bağlarda oluşan gerilmeye bağlı ortaya çıkan bel ağrılarıdır. Diğer sık görülen bel ağrısı nedenleri arasında kireçlenme, disk problemleri ve bazı yapısal problemler sayılabilir. Mekanik tipte ve zorlanmaya bağlı gelişen bel ağrıları genellikle istirahat, fizik tedavi ve ilaç kullanımı ile azalır. Vücut ağırlığını kontrol altında tutmak ve fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı, bel ağrısı oluşma riskini azaltan faktörlerdendir.

Bel ağrısı nedir?

Bel ağrısı birçok farklı zorlanma, travma veya hastalıkla ortaya çıkabilir. Ağrının şiddeti hafif, orta veya çok şiddetli olabilir. Bazen ağrı yürümeyi, oturmayı, çalışmayı, uyumayı veya diğer günlük aktiviteleri yapmayı imkansız hale getirebilir.

Bel ağrısı genellikle istirahat, ağrı kesici ilaçlar ve fizik tedavi ile azalarak, kontrol altına alınabilir. Bel bölgesine yapılan çeşitli spinal enjeksiyonlar ağrının giderilmesine yardımcı olur. Bazı durumlarda ise bel ağrısına ve hareket kısıtlılığına neden olan sorunun tedavisi için ameliyat olmak gerekebilir.

Bel ağrısı ne kadar sık görülüyor?

Her 5 kişiden 4’ü, hayatının herhangi bir döneminde bel ağrısı şikayeti yaşar. Bel ağrısı insanların doktora başvurmasına en sık neden olan yakınmalardan birisidir.

Aşağıdaki durumlarda bel ağrısı yaşama riski daha fazladır;

Yaş: 30 yaş üstü kişilerde bel ağrısı daha sık görünür. Belde omurlar arasında yastık görevi gören disk dokusunda ilerleyen yaşla birlikte aşınmalar meydana gelir. Bu aşınmalar diskin zayıflamasına, yüksekliğinin ve esnekliğinin azalmasına yol açarak, bel ağrısına neden olur.

Vücut ağırlığı: Şişman kişilerin bel ağrısı yaşama olasılığı daha fazladır. Fazla kilo disklerde ve eklemlerde basıncın artmasına neden olur. Aynı zamanda şişman olan kişiler fiziksel olarak pek aktif değillerdir ve genellikle başka sağlık sorunları da yaşarlar. Bunların hepsi bel ağrısı gelişmesine zemin hazırlar.

Meslek ve yaşam tarzı: Ağır yük kaldırmayı ve eğilmeyi gerektiren işler bel ağrısına neden olabilir.

Yapısal problemler: Skolyoz (omurga eğriliği) veya omurga diziliminin değiştiği durumlarda (örneğin; bel kayması) bel ağrısı gelişebilir.

Genel sağlık durumu: Zayıf karın kasları omurga desteğinin zayıf olmasına neden olur. Sigara içenler, alkol bağımlılığı olanlarda ve hareketsiz yaşam sürenlerde bel ağrısı olma riski daha yüksektir.

Hastalıklar: Ailesinde kireçlenme öyküsü olanlarda belde kireçlenme gelişip ağrı oluşturabilir. Kanser hastalarının da bel ağrısı yaşama riski yüksektir.

Ruh sağlığı: Bazı psikolojik rahatsızlıklarda (depresyon, anksiyete gibi) bel ağrısı daha sık görülür.

Bel ağrısı nasıl başlar?

Bel ağrısı yakınması aniden veya aşamalı olarak yavaş yavaş ortaya çıkabilir.
Ağrı keskin, batıcı bir ağrı şeklinde de olabilir, künt bir ağrı şeklinde de olabilir.
Bel ağrısı kalçaya ve bacağa yayılım gösterebilir ki bu toplumda siyatik ağrısı olarak bilinir.
Bel ağrısı fiziksel bir aktivite sırasında belden gelen bir sesle birlikte aniden başlayabilir.

Bazen bir yük kaldırma sonrasında ortaya çıkabilir, bazen de bel ağrısını başlatan herhangi bir neden bulunamayabilir.
Bel bölgesindeki bir gerilmeden sonra bel kaslarında meydana gelen kas spazmı ciddi derecede ağrıya neden olabilir.
Ağrı sıklıkla belden öne doğru eğilme sırasında artar ve yatarak istirahat sırasında azalır.

Bel ağrısı bazı kişilerde oturduğu yerden doğrulmayı zorlaştırabilir. Ayağa kalktıktan sonra gevşemek için bir süre esneme hareketleri yapmak veya yürümek zorunda kalınabilir.
Bel ağrısı olan pek çok kişi ayakta dik durmakta zorlanır. Bu durum omurganın eğik durmasına veya bel çukurunun düzleşmesine neden olabilir.

Bel ağrısına neden olan durumlar nelerdir?

Yumuşak doku gerilmeleri: Bel ağrısının en sık nedenidir. Ağır yükleri kaldırma esnasında belde bulunan kas ve bağlar kolaylıkla zedelenebilir. Bazen bu gerilmeler hapşırma, öksürme, eğilme ve dönme hareketleri sırasında meydana gelebilir.

Kırıklar: Yüksek enerjili travmalardan (yüksekten düşme, trafik kazası gibi) sonra omurga kırıkları meydana gelebilir. Bunun yanında ileri yaşta kemik erimesi olan kişilerde, yüksek enerjili bir travma olmadan, basit günlük aktiviteler sırasında da omurga kırıkları meydana gelebilir.

Disk problemleri: Disklerde meydana gelen zedelenme, yırtık, aşınma ve bel fıtığı ağrılara neden olabilir. Diğer yandan fıtıklaşan disk dokusunun sinir köküne baskı yapması sonucu bacağa yayılan ağrı, uyuşma, güçsüzlük gibi bulgular ortaya çıkabilir.

Bel kireçlenmesi: Belde kireçlenme süregen bel ağrısı ve hareket güçlüğüne neden olur

Bel kayması: Bel omurlarından birinin diğeri üzerinde dizilimi bozacak şekilde yer değiştirmesidir. Bu durum hem bel, hem de bacak ağrısına neden olabilir.

Yapısal problemler: Omurilik kanal darlığı, sinir liflerinin sıkışmasına ve ciddi siyatik ağrısına neden olabilir. Skolyoza bağlı kanal darlıkları da ağrıya, omurgada tutukluğa ve hareketlerde zorluğa neden olabilir.

Romatizmal hastalıklar: Ankilozan spondilit gibi özellikle omurgayı tutan romatolojik hastalıklar omurgada hareket kısıtlılığı ve ağrıya neden olur.

Diğer hastalıklar: Omurga tümörleri, enfeksiyonlar, kanser metastazları bel ağrısına neden olur. Böbrek taşı veya aort damarının karın bölümündeki genişlemesi gibi durumlar da bele yansıyan ağrıya neden olurlar.

Bel ağrısında tanı nasıl koyulur?

Doktor muayenesi sırasında hastaya sorulan sorular tanı koymakta yol göstericidir. Bu nedenle soruların eksiksiz ve doğru yanıtlanması önemlidir. Hikaye ve muayene bulguları ışığında bazı tetkiklerin yapılması gerekir. Bel ağrısının nedenine bağlı olarak kan ve idrar tahlili isteyebilir. Kan testlerinde ankilozan spondilit gibi inflamatuar bel ağrısı nedenleri için özel bazı genetik testler çalışılabilir. İdrar tahlilleri ise böbrek-idrar yolları sorununu belirleme açısından gerekebilir.

Röntgen: Bel bölgesindeki kemik yapısının görüntülenmesi amacıyla X-ışınları kullanılarak çekilir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Kemik, kas, disk ve diğer yumuşak dokuların görüntülenmesi için manyetik dalgaların kullanıldığı görüntüleme tekniğidir. Radyasyon içermez.

Elektromiyografi (EMG): Kas ve sinirlerin elektriksel aktivitesini değerlendirerek, sinir hasarının derecesini saptamak için kullanılan elektrofizyolojik bir tekniktir.

Bel ağrısında tedavi seçenekleri nelerdir?

Sık görülen ve zorlanmaya bağlı olan bel ağrısı genellikle istirahat, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar ile düzelir. Bu tip bel ağrılarında, hastalar birkaç günlük istirahatten sonra günlük hayata dönerler. Aktif kalmak ağrılı bölgeye daha çok kan akışı sağlayarak iyileşmeyi hızlandırır. Bel ağrısında uygulanan diğer tedaviler saptanan nedene yöneliktir.

İlaç tedavisi: Doktor tarafından bel ağrısını geçirmek için ağrı kesici iğne ve ilaçlar verilebilir. Önerilebilecek bir diğer ilaç kas gevşeticilerdir. Kas gevşeticiler kas spazmını çözerek ağrı ve hareket zorluğunu rahatlatırlar.

Fizik tedavi: Fizik tedavi ve egzersizler ile bel çevresindeki kaslar güçlendirilerek omurganın daha iyi desteklenmesi sağlanır. Ayrıca belde esneklik de artar ve böylece meydana gelebilecek yeni zorlanmalara karşı beli korumak mümkün olur.

Manuel terapi: Manuel terapi ve manipulasyon beldeki kas spazmını çözer, ağrıyı azaltır, duruşu ve omurga dizilimini düzeltir. Ancak doğru tanı ve uygun klinik durumlarda uygulanmalıdır, aksi halde istenmeyen sorunlara neden olabilir. Masaj tedavisi de ağrıyı azaltır ve fonksiyon kaybını geri kazandırır.