Osteoporoz kırıkları

Osteoporoza bağlı kırıklar için risk faktörleri

Osteoporoz herkes için kaçınılmaz bir son değildir. Eğer kişinin doruk kemik kütlesi oranı iyi ise, ilerleyen yıllarda bir miktar kemik yoğunluğunu kaybetse bile, yine de yaşına göre normal KMY aralığında kalabilir. Bununla birlikte, eğer kemik kaybı hızlı bir şekilde devam ederse, belirli bir noktada, osteopeni denilen ve basitçe düşük kemik yoğunluğu adı verilen aşamaya varılır.

Osteopeni oluştuğunda kemik kaybını durdurmak veya yavaşlatmak başarılamazsa, zayıf, geniş gözenekli ve kırılgan kemikler ile karakterize osteoporoz gelişir. Osteoporoza bağlı olarak da kemiklerde frajilite kırıkları meydana gelir. Frajilite kırığı terimi, bireyin boyu yüksekliğindeki mesafeden travmasız veya çok küçük bir travma ile meydana gelen düşme sonucunda osteoporotik zeminde oluşan kırık anlamında kullanılır. Osteoporozu hem kişi hem de toplum için ciddi bir sağlık sorunu haline getiren bu kırıklardır.

Kırık riskinin değerlendirmesi
Risk faktörlerinin tüm erişkinlerde, özellikle menopoz sonrası kadınlar, 50 yaş üstü erkekler ve frajilite kırığı öyküsü olanlarda değerlendirilmesi önerilir. Kırık riski osteoporozun derecesine, travma riskine ve en sık olarak da düşmeye bağlıdır.

En önemli risk faktörleri; ileri yaş, erken menopoz, önceki kırık öyküsü, düşük vücut ağırlığı, sigara içimi, aşırı alkol tüketimi ve ailede osteoporotik kırık öyküsü olmasıdır. Kişinin risk faktörlerinin belirlenmesi, hastanın öyküsü ve muayenesi ile birlikte KMY ölçüm sonucunun birlikte değerlendirilerek, kırığın öngörülmesi önemlidir. OP tedavisi takibinde yıllık kemik mineral yoğunluğu ölçümü yapılmalıdır.

Osteoporozlu hastada kırık riskinin değerlendirilmesinde ve tedaviyi yönlendirmede FRAX Test Skoru kullanılır. FRAX Skoru, kişinin 10 yıllık kırık olasılığını vermektedir. Elde edilen sonuç, 10 yıllık kalça kırığı ve majör bir osteoporotik kırık (omurga, el bilek, kalça ya da omuz kırığı) geçirme olasılığını göstermektedir. FRAX skorlamasına göre, 10 yıllık kalça kırığı riski ≥%3, majör osteoporotik kırık riski ≥%20 ise, tedaviye başlanması önerilir.