Osteoporoz İlaç Tedavisi

Kemik erimesi (osteoporoz) kaynaklı kırık riski yüksek olan bireyler için, kemik sağlığını korumak ve ciddi kırıkları önlemek amacıyla ilaç tedavisi uygulanır. Hastanın T-skoru, geçmişteki kırık öyküsü ve FRAX ile hesaplanan kırık riski gibi faktörlere dayalı olarak ilaç tedavisi konusunda karar verilir.

Kemik erimesini durduran ilaç tipleri temel olarak antirezorptif ve anabolik olmak üzere iki gruba ayrılabilir.

1. Antirezorptif İlaçlar (Kemik Yıkımını Yavaşlatanlar)

Kemik yıkımını yavaşlatan kemik erimesi ilaçları, kemiği yıkan hücrelerin (osteoklast) aktivitesini yavaşlatarak çalışır. Bu şekilde kemik kaybı hızının azalması, mevcut kemik kütlesinin korunması ve kemik yoğunluğunun artması amaçlanır.

• Bisfosfonatlar:Kemik erimesi tedavisinde en sık kullanılan ve çoğu zaman ilk tercih edilen ilaç grubudur.
  • Alendronat: Haftalık veya günlük tabletRisedronat: Aylık, haftalık veya günlük tabletİbandronat: Aylık tablet veya her üç ayda bir damar içi infüzyon
  • Zoledronik Asit: Yılda bir veya iki yılda bir damar içi infüzyon
• Denosumab: Çoğunlukla bisfosfonatları tolere edemeyen veya böbrek fonksiyonları azalmış hastalar için tercih edilen bir alternatiftir. Her altı ayda bir cilt altına enjeksiyon yoluyla uygulanır.
• Hormon Tedavileri: Özellikle menopoz sonrası kemik kaybını yavaşlatmak için kullanılır.
  • Östrojen (Hormon Tedavisi): Günlük tablet veya haftalık/iki haftada bir transdermal cilt bandıSelektif Östrojen Reseptör Modülatörleri (SERM)
    • Raloksifen: Günlük tablet
  • Dokuya Özgü Östrojen Kompleksi (TSEC)
    • Östrojen/Bazedoksifen: Günlük tablet

2. Anabolik İlaçlar (Yeni Kemik Yapımını Uyaranlar)

Anabolik ilaçlar, yeni kemik inşa eden osteoblast hücrelerini uyararak kemik oluşumunu teşvik eder ve kemik yoğunluğunu artırmayı hedefler.

• Paratiroid Hormon (PTH) ve İlişkili Protein (PTHrP) Analogları
  • Teriparatid: Günlük deri altına enjeksiyon
  • Abaloparatid: Günlük deri altına enjeksiyon
• Sklerostin İnhibitörü
  • Romosozumab: Ayda bir kez cilt altına iki enjeksiyon

İlaç Tedavisi Yönetimi

Her ilaçta olduğu gibi, osteoporoz ilaçlarının da potansiyel yan etkileri vardır. Kas ağrısı, mide problemleri gibi yan etkiler dışında nadiren çene kemiğinde osteonekroz (kemik hücrelerinin ölümü), uyluk kemiği kırığı gibi yan etkiler görülebilmektedir. Ancak yüksek kırık riski taşıyan hastalar için tedavinin kırıkları önlemekteki faydası, yan etki risklerinden çok daha ağır basmaktadır.

Tedavi süreci, hekim tarafından yakından izlenmelidir. Ortalama 5 yıllık bisfosfonat tedavisinden sonra, hekimin uygun görmesi durumunda düşük riskli hastaların tedaviye geçici bir ara vermesi önerilebilir. İlaca verilen ara ile uzun süre uygulanan tedavinin olası risklerinin yönetilmesi hedeflenir.