Bel ağrıları toplumda en sık görülen ağrılardan biridir. Yapılan çalışmalar insanların %80’den fazlasının hayatının bir döneminde en az bir kez bel ağrısı yaşayacağını ortaya koymaktadır. Bel ağrısı yaşıyorsanız genellikle istirahat, ağrı kesici ya da fizik tedavi gibi yöntemlerle zaman içinde ağrının geçmesini beklersiniz. Ancak bu ağrılar yürümenizi, uyumanızı, çalışmanızı veya günlük aktivitelerinizi engelliyorsa çözüm yolunu nasıl bulacaksınız? Bel ağrılarınız için spinal iğne tedavisi etkili bir çözüm olabilir mi? Spinal enjeksiyon nedir, kimlere uygulanır, bel ağrılarına fayda sağlar mı ve daha fazlası hakkında merak edilenleri yazımızın devamında bulabilirsiniz.
İçindekiler:
- Bel Ağrısı Neden Olur?
- Spinal Enjeksiyon Nedir?
- Spinal İğnesi Türleri Nelerdir?
- Spinal Enjeksiyonların Etkisi Ne Kadar Sürer?
- Bel Ağrısı Tedavisinde Spinal İğne İle İlişkili Riskler Nelerdir?
- Spinal Enjeksiyonların Başarı Oranı Nedir?
- Spinal İğnesi Fayda Sağlamadığında Ne Olur?
- Spinal Enjeksiyonlar İçin Kimler Uygun Adaydır?
- Hangi Bel Ağrılarında Spinal Enjeksiyon Uygulanabilir?
- Hangi Durumlarda Bele Spinal İğne Uygulanamaz?
- Bele Spinal İğne Uygulaması Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bel Ağrısı Neden Olur?
Bel ağrısı ani (akut) başlangıçlı olabileceği gibi, aylar veya yıllardır azalıp artarak devam eden süregen (kronik) ağrı da olabilmektedir. Kronik ağrılar, hastaların geçmeyen ağrılar olarak tanımladıkları, uzun süren ve tekrar eden ağrılardır. Zorlanmaya bağlı olarak kas ve bağlarda oluşan gerilme bel ağrısının en yaygın nedenidir.
Bunun dışında kireçlenme, yapısal problemler ve disk problemleri bel ağrısına neden olabilmektedir. Ağır yük kaldırılan ve eğilmek gibi hareketler gerektiren işlerde olduğu gibi meslek ve yaşam tarzı da bel ağrısının nedenlerinden biridir.
Günlük hayatı etkileyen ve yaşam kalitesini azaltan bel ağrısı tedavisinde ilaç, fizik tedavi, egzersiz gibi yöntemlerin yanı sıra girişimsel ağrı tedavisi yöntemlerinden olan ve spinal iğnesi olarak da bilinen spinal enjeksiyonlar uygulanmaktadır.
Spinal Enjeksiyon Nedir?
Bel ağrısı tedavisi seçenekleri arasında ilaç, korse, fizik tedavi, çeşitli egzersizler uygulanabilmektedir. Bu tedavilerden istenilen yanıt alınamadığında veya tekrarlayan bel ağrılarında omurga enjeksiyonları, diğer adıyla spinal enjeksiyon veya spinal iğne, hastalar için etkili bir ağrı tedavisi yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır (Resim 2).
Spinal iğne yöntemiyle doğrudan etkilenen bölgeye çeşitli enjeksiyonlar yapılabilmektedir. Böylece haftalarca, aylarca veya kimi hastalar yıllarca süren bel ağrıları olmadan yaşayabilirler. Bu tip enjeksiyonlara yanıt vermeyen süregen bel ağrılarında ise omurga cerrahisi önerilmektedir.
Bel bölgesine uygulanan spinal iğnesi iki şekilde kullanılmaktadır. Bunlardan ilki; bel veya bacak ağrısının kaynağını teşhis etmek ve diğer ağrılı durumlardan ayırt etmek içindir. İkincisi ise bel ağrısının tedavisi için kullanılmasıdır. Omurga enjeksiyonlarının çoğu, daha kapsamlı bir tedavi programının bir parçası olarak gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamlı tedavinin içinde omurga fizik tedavi ile birlikte hareketliliğini, esnekliğini, bel ve karın kaslarını güçlendirmek için bir egzersiz programı da yer alır.
Spinal iğne fizik tedavi ile birleştirildiğinde, bel ağrıları için uzun vadeli bir çözüm sağlayabilmektedir. Bel fıtığı, belde kireçlenme ve kanal daralması gibi pek çok sorunda uygulanan spinal iğne çoğu hastanın bel ve bacak ağrısını azaltmaktadır. Böylece, hareketi arttırarak yaşam kalitesini iyileştirmektedir.
Spinal İğnesi Türleri Nelerdir?
Spinal iğne tedavisi genellikle floroskopi veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri eşliğinde uygulanır. Bel bölgesine ağrıya neden olan duruma ve derecesine göre çeşitli enjeksiyon teknikleri uygulanmaktadır.
Epidural steroid (kortizon) enjeksiyonu
Epidural enjeksiyonlar, omurilikten çıkan sinirlerin etkilendiği durumlarda ortaya çıkan bel ağrısının tedavisi için uygulanmaktadır. Omuriliğin epidural boşluğuna genellikle kortizon ve lokal anestezik ilaçlardan oluşan, inflamasyonu ve ağrıyı giderici enjeksiyonlar yapılmaktadır. Bu iğne tedavisi, ağrıya neden olan belirli bir sinir grubu için de kullanılmaktadır.
Sinir kökü blok enjeksiyonları
Yaygın olarak uygulanan bir diğer bel ağrısı tedavisi, omurilikten çıkan tek bir veya birkaç sinir köküne yapılan enjeksiyonlardır. Özellikle tek taraflı bel-bacak ağrılarında kullanılan bu yöntem sinir kökü üzerindeki baskının yol açtığı ağrıyı gidermektedir. Yaklaşık 15-20 dakika süren bu işlem sonrasında çoğu hasta ağrılarında birkaç ay süren rahatlama yaşamaktadır. Bu enjeksiyonlar aynı zamanda, bel ve bacak ağrısının kaynağının hangi sinir olduğunu belirlemek için de kullanılmaktadır.
Faset Eklem Enjeksiyonları
Faset eklemler, omurganın arka tarafında bulunan ve omurları birbirine bağlayan eklemlerdir. Bu eklemler omurga hareketinde büyük rol oynar. Faset eklemlerin etrafındaki dokularda aşınma veya kireçlenme olursa omurganın etkilenen bölgesinde süreğen ağrıya neden olabilmektedir. Faset eklem enjeksiyonları, doğrudan faset eklemine uygulanmaktadır. Bel ağrısı kısa süre içinde hafiflemekte ve birkaç ay boyunca rahatlık sağlayabilmektedir. Bazı durumlarda ise direk faset ekleme değil, buradan çıkarak ağrı hissini taşıyan sinir dalına blokaj enjeksiyon yapılmaktadır.
Radyofrekans Ablasyon
Omurgadan çıkan ağrıyı taşıyan sinirlerin yüksek derecede ısı ile geçici olarak bloke edilmesidir. Floroskopi eşliğinde uygulanan bu yöntemde, radyofrekans akımı tarafından üretilen ısı kullanılmaktadır. Radyo dalgaları hedeflenen sinirlere uygulandığında geçici olarak işlev dışı kalırlar. Böylece ağrılı bölgeyi çevreleyen duyu sinirler kapatılmakta, ağrı sinyallerinin beyne ulaşması ve kişinin ağrı hissetmesi engellenmektedir. Kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle etkisi 6 ay-1 yıl devam eder.
Sakroiliak Eklem Enjeksiyonları
Sakroiliak eklemler, kuyruk sokumu olarak bilinen kemiği, leğen kemiği ile birleştiren eklemdir. Bu eklemlerdeki zorlanma veya bozulma; bel, kalça ve bacaklarda ağrıya neden olabilmektedir. Floroskopi veya ultrason eşliğinde yapılan sakroiliak eklem enjeksiyonunda, genellikle eklem içine lokal anestezik ve kortizon karışımı enjekte edilmektedir. Anestezik ilaç, ağrının anında giderilmesini sağlarken, kortizon da azaltarak daha uzun süreli rahatlama sağlar.
Sempatik Sinir Blokları
Bu tip omurga enjeksiyonu, sempatik sinir sistemine odaklanır. Sempatik sinirler; omurgadan tüm vücuda yayılmaktadır. Böylece, sindirim, terleme ve kan akışı gibi istemsiz vücut işlevlerini kontrol etmektedir. Sempatik sinir blokları, boyun veya bel bölgesindeki ağrıya neden olan sempatik sinirleri geçici olarak devre dışı bırakmayı amaçlar. Refleks sempatik distrofi gibi durumlarda sıkça uygulanan bir enjeksiyon yöntemidir.
Rejeneratif Enjeksiyonlar
Rejeneratif enjeksiyonlar, doğal iyileşme sürecini hızlandırmak ve desteklemek için kendi vücudunuzun doğal bileşenlerini kullanır. Farklı rejeneratif tedavi enjeksiyonları bulunmaktadır. Örneğin, PRP veya TZP olarak bilinen trombosit açısından zengin plazma tedavisi kanınızda bulunan trombositleri kullanırken, kök hücre uygulamalarında ise kemik iliğinde bulunan kök hücreler kullanılmaktadır. Bu güçlü doğal iyileştirici faktörlerden oluşan sıvının, sorunun olduğu bel bölgesine enjeksiyonu hem ağrıyı hafifletip hem de dokunun iyileşmesini hızlandırır.
Spinal Enjeksiyonların Etkisi Ne Kadar Sürer?
Spinal iğne yöntemi, bir haftadan bir yıla kadar değişen süreler ile ağrıyı kesebilmektedir. Bu, enjeksiyonun ne kadar doğru hedefe yapıldığı ve vücudunuzun enjeksiyona ne kadar iyi yanıt verdiğine bağlıdır. Bir spinal iğne tedavisine tam olarak nasıl yanıt vereceğinizi söylemek mümkün değildir, ancak çoğu insan bu iğne tedavisi sonrası belirgin rahatlama hisseder.
Bel Ağrısı Tedavisinde Spinal İğne İle İlişkili Riskler Nelerdir?
Spinal enjeksiyonlar, yıllardır kullanılan ve ağrı tedavisi için en güvenli seçeneklerden biri olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, tüm tıbbi işlemlerde olduğu gibi bazı riskler bulunmaktadır. Omurga enjeksiyonlarında nadir de olsa görülebilen riskler;
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Yüz kızarması
- İshal
- Kanama
- Enfeksiyon
- Ağrı
- Sinir hasarı
- Kas güçsüzlüğü
- Adet döngüsünde düzensizlikler
- Kan şekerinin yükselmesi
Spinal Enjeksiyonların Başarı Oranı Nedir?
Ağrı tedavisi için uygulanan spinal iğne yöntemleri ağrıya neden olan asıl durumu ortadan kaldırmayıp, kesin olarak tedavi etmediğinden etkileri genellikle geçicidir. Omurga enjeksiyonlarının etkileri geçici olsa bile, bu işlem bel ağrısından muzdarip olan hastalara önemli faydalar sağlayabilmektedir. Ayrıca, spinal iğne sonrası düzenli şekilde uygulanan egzersiz ve fizik tedavi programları sayesinde daha da başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Bel ağrısında uygulanan bu enjeksiyonlar, hastanın ağrı kesicilere olan ihtiyacının azalmasını sağlar. Böylece, ameliyattan kaçınan hastalar için alternatif bir yöntem sunar. Spinal enjeksiyonların başarı oranı, hastanın durumuna ve yaşadığı ağrı derecesine göre değişebilmektedir. Her hastanın tedaviye vereceği yanıt farklı olabileceği gibi ameliyat gerektiren ciddi sorunların tedavisinde geç kalmamak son derece önemlidir.
Spinal İğnesi Fayda Sağlamadığında Ne Olur?
Omurga enjeksiyonları, ağrıyı hafifleterek iyileşme dönemini destekleyen tedavilerdir. Ancak, bazı durumlarda spinal iğnesi bel ağrılarını gidermek için yeterli olmayabilir. Bu durumda, omurga cerrahisi için uygun aday olabilirsiniz. Omurga enjeksiyonları ağrıyı hafifletmenin etkili bir yolu olsa bile, bu enjeksiyonlar belirgin sıkışmış bir siniri veya daralmış kanalı düzeltmez.
Spinal Enjeksiyonlar İçin Kimler Uygun Adaydır?
Spinal iğne yöntemi, bel ve bacak ağrısı tedavisinde yaygın kullanılan bir yöntemdir. Omurga enjeksiyonları ile doğrudan hasarlı bölgelere ağrıyı giderecek çeşitli ilaçlar verilebilmektedir. Bu enjeksiyonlar varsa sinirin etrafındaki şişliği azaltır.
Sıkışmış bir sinir hasarından kaynaklı bel ve bacak ağrınız varsa spinal iğne tedavisi için aday olabilirsiniz. Aynı zamanda; bacaklarda karıncalanma veya uyuşukluğa yol açan bel omurgası kireçlenmesi durumunuz varsa omurga enjeksiyonu için uygun aday olabilirsiniz.
Hangi Bel Ağrılarında Spinal Enjeksiyon Uygulanabilir?
Bel ağrıları nedeni olan ve spinal iğnesi uygulanabilecek durumlardan bazıları şunlardır:
Dar Kanal (Spinal Stenoz): Omurga kanalının ve sinir kökü kanalının daralması, özellikle yürürken bel ve bacak ağrısına neden olabilmektedir. Bu durum, omurilik ve sinir köklerine baskı ile sonuçlanan omurga kanalındaki boşluklarının daralması anlamına gelir. Omurga kanalı daralmasında bazen hiçbir belirti olmaz. Ancak bazı hastalar bel ve bacak ağrısı,
karıncalanma, kas güçsüzlüğü, bacakta kramp, uzun süre yürüyemeyip öne eğilip durma veya çömelme ihtiyacı duyarlar. Bu belirtiler zamanla daha da kötüleşebilmektedir.
Belde Kayma (Spondilolistezis): Bel kayması; omurgadaki bir omur kemiğinin alttaki omur kemiğine göre öne veya arkaya doğru kaymış bir pozisyonda olmasıdır. Belde kayması olan hastalardabel veya bacak ağrısı sık görülen bir yakınmadır.
Bel fıtığı (Disk Hernisi): Omurlar arasında bulunan ve yastık görevi gören disk adı verilen yapının dış tabakası aşırı basınç ve zorlanmaya bağlı olarak yırtılabilmektedir. Bu durumda diskin içinde bulunan jelimsi doku dışarı çıkıp omurilik ve sinir köklerine bası yapabilmektedir. Buna bel fıtığı denir. Bel fıtığının derecesi ve oluştuğu düzeye ve yere göre hastaların yakınmaları farklılık göstermektedir. Bazı bel fıtıkları yalnız belde ağrı ve hareket zorluğu ile seyrederken bazılarında şiddetli bel-bacak ağrısı, bacakta kasılma, uyuşukluk, kas güçsüzlüğü gibi yakınmalara yol açabilmektedir.
Dejeneratif Disk Hastalığı: Dejeneratif disk hastalığı, omurlar arasındaki bir veya daha fazla disk yapısının aşınıp bozulması sonucunda belde süregen ağrıyla kendini gösteren bir durumdur. İlerlediğinde belden bacağa yayılan ağrı ve uyuşmaya neden olabilmektedir.
Hangi Durumlarda Bele Spinal İğne Uygulanamaz?
Bazı durumlarda hastalar spinal iğne için uygun aday olmayabilir;
- Kanama bozukluğu olan,
- Enjeksiyon yapılacak bölgede deri enfeksiyonu olan,
- Kontrolsüz yüksek tansiyon veya diyabet hastası olan,
- Kontrast, anestezik veya steroid ilaçlara alerjisi olan kişiler
- Bacakta güçsüzlük, idrar kaçırma gibi nörolojik sorunlar gelişenler.
Bele Spinal İğne Uygulaması Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Omurga enjeksiyonları sonrasında; enjeksiyon uygulanan bölgede 24-48 saat boyunca hafif ağrı görülebilmektedir. Bu ağrılar için günde birkaç kez 20 dakika süre ile ağrılı bölgeye buz uygulayabilirsiniz. Ağrılı bölgeye soğuk uygulaması dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Mümkünse soğuk buz paketini doğrudan cilde uygulamaktan kaçının. Örneğin, bir havluya sararak soğuk uygulaması yapabilirsiniz.
- Enjeksiyon bölgesini 3 gün süresince aşırı sıcakla temasından kaçının.
- Omurga enjeksiyonlarından sonra, nadir bir durum olsa da, enfeksiyon riski bulunmaktadır. Herhangi bir enfeksiyon belirtisi gördüğünüzde gecikmeden doktorunuzla iletişime geçin. Bu belirtiler arasında ateş ve titreme, ciddi şekilde artan ağrı, enjeksiyon bölgesinde kızarıklık veya enjeksiyon yerinde akıntı sayılabilir.
- Spinal iğne sonrası, uyuşukluk ve yorgunluk hissedebilirsiniz. Bu, enjeksiyonun bir parçası olan anestezik ilacın etkisinden kaynaklanmaktadır. Günlük aktivitelerinize tamamen geri dönmek için enjeksiyondan sonra 24 saat beklenmesi uygundur.
Kronik bel ağrıları yaşıyorsanız, ilaçlar ve çeşitli tedavilerden yanıt alamıyorsanız farklı uygulamalar denemenin zamanı gelmiş olabilir. Spinal iğne yöntemi, bel ağrısı tedavisinde etkili ve güvenilir yöntemler arasındadır. Bel bölgesine uygulanan spinal enjeksiyonlar hastalara, uzun günler hatta aylarca süren bir rahatlama sağlayabilir ve bel ağrısı olmadan hayatlarını sürdürme özgürlüğü verebilirler.
Bel ağrılarının tedavisinde en iyi sonuçları elde etmek için hasta-doktor iş birliği gerektiği unutulmamalıdır. Siz de bel ve bacak ağrıları yaşıyorsanız omurga enjeksiyonlarının sizin için uygun olup olmadığını öğrenmek için Turan&Turan Kemik Kas Eklem Sağlığı merkezine ulaşabilirsiniz.
