Kalsifik Tendinit (Tendon İltihabı) Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Kalsifik tendinit, genel olarak omuz ekleminde ortaya çıkan, ancak diğer eklemlerde de meydana gelebilen ani ve şiddetli ağrıların nedenlerinden biridir. Birçok hasta tarafından gece uykudan uyandıran veya kolu yerinden oynatmayı imkansız kılan bir ağrı olarak tarif edilir. Çoğu zaman belirgin bir travma veya zorlayıcı bir aktivite öyküsü olmaksızın başlar. Bu denli şiddetli olmasına rağmen ağrının başlangıcını tetikleyen net bir sebebin bulunamaması, durumu yaşayan kişiler için kafa karıştırıcı ve endişe verici bir tablo oluşturur.

Bu yazımızda, yaşanan kafa karışıklığının önüne geçmek için “Kalsifik tendinit nedir?” sorusuna kapsamlı yanıtlar vereceğiz. Yapılan araştırmalar ışığında, bu durumu tüm yönleriyle ele alacak ve sıklıkla karıştırılan diğer hastalıklardan ayrılan yönlerini inceleyeceğiz. “Tendinit nedir?” gibi temel kavramlardan başlayarak hastalığın aşamaları, belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmak için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

İçindekiler:

• Kalsifik Tendinit Nedir?
• Kalsifik Tendinit Neden Olur?
• Kalsifik Tendinit Belirtileri
• Kalsifik Tendinit ile Karıştırılan Bazı Hastalıklar
• Kalsifik Tendinit Nasıl Teşhis Edilir?
• Kalsifik Tendinit Ne Kadar Yaygın Bir Hastalıktır?
• Kalsifik Tendinit Tedavisi
• Sonuç
• Kalsifik Tendinit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kalsifik Tendinit Nedir?

Kalsifik tendiniti tam olarak anlayabilmek için, öncelikle hastalığın gerçekleştiği bölgedeki ilgili yapıyla alakalı olması sebebiyle “Tendon nedir?” sorusunu sormak gerekir. Tendonlar, kasları kemiklere bağlayan güçlü, esnek, ip benzeri dokulardır. Vücudumuzda, başımızdan ayak parmaklarımıza kadar birçok bölgede binlerce tendon bulunur. Kaslarımız kasılıp gevşedikçe kemiklerimizin hareket etmesini sağlar.

Kalsifik tendinit ise tendonlarda “kalsiyum hidroksiapatit” isimli kristallerin birikmesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Oluşan birikime ise kalsifikasyon denir.

Peki kalsifikasyon nedir? Vücut dokularında, kan damarlarında veya organlarda kalsiyum tuzlarının birikmesi ve bu bölgelerde sertleşmeye yol açması sorunudur. Tendonlarda oluşan birikintilere karşı vücut tepki verir ve iltihaplanma ortaya çıkar. Rahatsızlığın adındaki “tendinit” kısmı da buradan gelir. Yani, tendon iltihabı anlamını taşır.

Kalsifik tendinit, vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Ancak en sık omuz eklemindeki rotator manşet tendonlarında görülür. Rotator manşet, omzun iç ve dış tarafa doğru dönmesini ve yukarı kalkmasını sağlayan kas ve tendon grubudur.

Kalsifik tendinit sürekli değişir ve bir döngü içinde ilerler. Bu döngü nedeniyle belirtiler aniden ortaya çıkabilir, zamanla farklılık gösterebilir ve kendiliğinden ortadan kalkabilir. Süreç, temel olarak üç aşamadan oluşur:

1. Hazırlık Aşaması (Pre-kalsifik Evre): Tendon dokusunda henüz tam olarak bilinmeyen bir nedenle hücresel değişim başlar. Tendon hücreleri, kıkırdak hücrelerine benzer bir yapıya dönüşür. Bu durum, kalsiyumun tendon içinde birikmesi için uygun bir ortam hazırlar. Bu aşamada hasta, herhangi bir tendon ağrısı veya rahatsızlık hissetmez.
2. Kalsiyum Birikimi Aşaması  (Kalsifik Evre): Kalsiyumun tendon içinde biriktiği ve belirtilerin ortaya çıktığı dönemdir. Bu aşama da kendi içinde üçe ayrılır:
   • Oluşum (Formasyon) Fazı: Tendon hücreleri, kalsiyum kristalleri salgılamaya başlar. Bu adımda hafif bir ağrı hissedilebilir veya hiç ağrı olmayabilir.
   • Dinlenme Fazı: Kalsiyum birikimi oluştuktan sonra bir süre sabit kalır. Birikintinin etrafında belirgin bir iltihaplanma görülmez. Bu aşamada genel olarak ağrı hissedilmez ya da hafif bir rahatsızlık oluşur.
   • Emilim (Rezorpsiyon) Fazı: Döngünün en belirgin ve ağrılı adımıdır. Vücut, henüz tam olarak anlaşılamayan bir sebeple kalsiyum birikintisini yabancı bir madde olarak algılar. Onu yok etmek için iltihaplanma sürecini başlatır. Vücudun temizlik hücreleri olarak adlandırabileceğimiz hücreler bölgeye gelerek kalsiyumu yok etmeye başlar. Yoğun iltihaplanma, tendondaki baskıyı artırır. Bu adımda yaşanan şiddetli ağrı, aslında vücudun iyileşme sürecini başlattığının bir işaretidir.
3. İyileşme ve Yeniden Yapılanma Aşaması (Post-kalsifik Evre): Vücudun kalsiyum birikintisini temizleme işlemi başarılı bir şekilde tamamlandıktan ve kalsiyum tamamen emildikten sonra onarıcı hücreler devreye girer. Hasar görmüş bölgede yeni ve sağlıklı lifler üretilerek tendonun eski yapısı yeniden oluşturulur ve iyileşme süreci tamamlanır. Bu evre çoğu durumda ağrısız geçer ve tendon eski sağlığına kavuşur.

Kalsifik tendinitte yaşanan şiddetli ağrı, her zaman durumun kötüleştiği veya hasarın ilerlediği anlamına gelmez. Ağrı, vücudun aktif olarak iyileşmeye ve tendonda biriken kalsiyum fazlalığını temizlemeye başladığının bir göstergesidir.

Kalsifik Tendinit Neden Olur?

Kalsifik tendinitin kesin nedeni, yani bazı insanlarda görülüp bazı insanlarda görülmeme sebebi tam olarak bilinmese de teorilerden bazıları şunlardır:

• Hücrelerin Değişimi: Tendon hücrelerinin genetik yapısında meydana gelen bir değişiklik, kalsiyum birikimine yol açabilir.
• Oksijen Azlığı: Tendonlara giden oksijen seviyesinin düşmesi, hücrelerde kalsiyum birikimine neden olan değişimi tetikleyebileceği düşünülmektedir.

Kalsifik Tendinit Risk Faktörleri

Bazı durumlar, kalsifik tendinit oluşumu riskini artırabilir:

• Genetik Yatkınlık: Bazı bireyler, genetik olarak kalsifik tendinit oluşumuna daha yatkın olabilir.
• Yaş: Hastalık, en sık 40 ila 60 yaş arasındaki yetişkinlerde görülür.
• Cinsiyet: Kadınlarda, erkeklere göre yaklaşık iki kat daha sık meydana gelir. Dolayısıyla hormonların, kalsifik tendinit gelişiminde bir rolü olabileceği düşünülmektedir.
• Bazı Hastalıklar: Kalsifik tendinit ile bazı metabolizma ve hormon hastalıkları arasında bir ilişki olabilir. Özellikle:
  • Diyabet (şeker hastalığı)
  • Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidizm)
  • Gut gibi metabolik hastalıklar
• Aktivite Düzeyi: Spor yapan veya işi gereği kollarını sürekli yukarı ve aşağı hareket ettiren kişilerde görülebilir.
• Tendon Hasarı: Daha önce tendonlarda meydana gelen hasarlar veya yaralanmalar, kalsifik tendinit riskini artırabilir.

Kalsifik Tendinit Belirtileri

Kalsifik tendinit belirtileri, hastalığın hangi evresinde olduğuna bağlı olarak farklılık gösterir:

• Çoğu zaman sabahları ve belirgin bir neden olmaksızın aniden başlayan, bıçak saplanır gibi şiddetli bir ağrı
• Uykuyu bölen ve etkilenen bölgeyi hareket ettirmeyi neredeyse imkansız hale getiren ağrı yoğunluğu
• Etkilenen bölgede sertlik ve hareket kısıtlılığı
• Bölgede kızarıklık ve ısı artışı gibi tendon iltihabı belirtileri

Kalsifik Tendinit ile Karıştırılan Bazı Hastalıklar

Kalsifik tendinit ile diğer omuz rahatsızlıkları bazen karıştırılabilir, bu yüzden farklarını bilmek gerekir.

Tablo 1: Kalsifik tendinitin, diğer omuz rahatsızlıklarıyla olan farklılıklarını karşılaştıran bir tablo.

Kalsifik Tendinit Nasıl Teşhis Edilir?

Kalsifik tendinit teşhisi için öncelikle bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı, şikayetlerin yaşandığı bölgedeki hareket kabiliyeti, kas gücü ve hassas noktaları değerlendirerek fiziki muayene gerçekleştirir. Ardından tanıyı doğrulamak için bazı görüntüleme testleri isteyebilir:

• Röntgen: Kalsifik tendinit tanısında çoğunlukla ilk tercih edilen görüntüleme yöntemidir. Röntgen filmlerinde kalsiyum birikintileri, tendonların bulunması gereken bölgede yoğun ve opak lekeler olarak görülür. Röntgenin görüntüsü, aynı zamanda kalsiyum birikintisinin yapısı hakkında bilgi verir:
  • Tip I: Birikinti yoğun, düzenli ve kenarları net bir şekilde görülüyorsa çoğunlukla oluşum ve dinlenme fazıyla uyumlu bir görüntüdür.
  • Tip II: Sınırları daha yumuşak, yoğuna yakın ya da hafif şeffaf bir görünüme sahip bir birikinti, geçiş evresiyle uyumlu olabilir.
  • Tip III: Birikintinin kenarları belirsiz, bulanık ve şeffafa yakın bir görünümdeyse en ağrılı dönem olan emilim fazı gerçekleşiyor olabilir.
• Ultrason: Kalsiyum birikintisinin yerini, boyutunu ve kıvamını (sert veya yumuşak) değerlendirmek için uygulanabilir.

Kalsifik Tendinit Ne Kadar Yaygın Bir Hastalıktır?

Kalsifik tendinitin yaygınlık oranı, %2 ila %20 arasındadır. Kalsifikasyon, en sık rotator manşet kasının, supraspinatus tendonunda (%63) görülür. Yapılan bir araştırmaya göre hiçbir şikayeti olmayan (asemptomatik) bireylerin yaklaşık %7,8’inin omuz röntgenlerinde kalsiyum birikintileri saptanmıştır. Tesadüfen saptanan ve belirti göstermeyen birikintilerin %35-45’i, ilerleyen zamanlarda ağrılı hale gelebilir.

Kalsifik Tendinit Tedavisi

Kalsifik tendinit ağrısı çok şiddetli olabilir, ancak tedaviye iyi yanıt verebilen bir rahatsızlıktır. Çoğu durumda basit yöntemlerle tedaviye başlanır ve adım adım daha girişimsel yöntemlere geçilir. Yapılan bir çalışmada, omuz kalsifik tendinit tedavisi gören hastaların büyük bir kısmında (%78,1), ameliyata gerek kalmadan şikayetlerinde iyileşme görülmüştür.

Ameliyatsız Kalsifik Tendinit Tedavileri (Konservatif Tedaviler)

Ameliyatsız kalsifikasyon tedavisi ile ağrının en şiddetli olduğu dönemlerde şikayetleri kontrol altına almak ve vücudun doğal iyileşme sürecini desteklemek hedeflenir.

• Dinlenme ve Buz Uygulaması: Şiddetli ağrınız olduğunda, etkilenen bölgeye 15-20 dakika boyunca buz uygulamak ve bölgeyi dinlendirmek, iltihabı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Cildinize zarar vermemek adına buzu doğrudan cildinize temas ettirmek yerine havluya sararak kullanmaya özen gösterin.
• Ağrı Kesici ve İltihap Giderici İlaçlar: İbuprofen veya naproksen gibi reçetesiz satılan ilaçlar, iltihabın yoğun olduğu dönemlerde ağrıyı ve iltihabı kontrol altına almak için etkilidir. Bu ilaçlar, “Tendinit için en iyi ilaç nedir?” sorusuna verilebilecek ilk yanıtlardan biridir.
• Kortizon Enjeksiyonu: Şiddetli ağrı varlığında yapılan kortizon enjeksiyonu, iltihabı önleyici bir etki göstererek ağrıyı hızlı bir şekilde azaltabilir.
• Fizik Tedavi: Kalsifik tendinit egzersizleri ile omzun hareket açıklığını korumak ve omzun çevresindeki destekleyici kasları güçlendirerek eklemin hareketlerini iyileştirmek amaçlanır.
• Ekstrakorporeal Şok Dalga Terapisi (ESWT – Vücut Dışından Uygulanan Şok Dalga Tedavisi): Yüksek enerjili ses dalgaları üreten bir cihaz cilde yerleştirilir. Ses dalgaları, kalsiyum birikintisine yönlendirilir. Oluşan mekanik şok, kalsiyum birikintisinin parçalanmasına yardımcı olmakla birlikte, bölgede kan akışını artırarak vücudun biyolojik iyileşme ve emilim sürecini tetikler. Özellikle omuz kalsifik tendinit tedavisinde kullanılan ESWT’nin başarı oranı oldukça yüksektir. Yapılan bir çalışmadaki hastaların %70’inde ESWT tedavisi başarıyla sonuçlanmıştır.
• Ultrason Eşliğinde İğne Lavajı (Barbotaj): Lokal anestezi altında uygulanan, minimal invaziv (küçük kesilerle yapılan işlem) bir tedavidir. Hekim, ultrason cihazı eşliğinde kalsiyum birikintisini görüntülerken bir iğne ile doğrudan birikintinin içine girer. Ardından bölgeye steril salin (tuzlu su) solüsyonu enjekte edilerek kalsiyum birikintisi parçalanır. Parçalanan birikinti, iğnenin içine çekilerek bölgeden dışarı çıkartılır. Bu yöntem, kalsiyumu doğrudan vücuttan uzaklaştırması nedeniyle oldukça etkilidir. Başarı oranları oldukça yüksektir.

Cerrahi Müdahale

Kalsifik tendinit hastalarının büyük bir kısmı konservatif yöntemlerle iyileşse de şikayetleri kronikleşen ve yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenen küçük bir hasta grubunda cerrahi tedavi gerekli olabilir. Cerrahi, tedavinin son basamağı olarak kabul edilir ve temel amacı, ağrıya neden olan kalsiyum birikintisini fiziksel olarak ortadan kaldırmak ve eşlik eden diğer sorunları düzeltmektir.

Kalsifik Tendinit Ameliyatı: Artroskopik Cerrahi

Günümüzde, kalsifik tendinitin cerrahi tedavisinde ilk kullanılan yöntem artroskopik cerrahidir (kapalı omuz ameliyatı). Bu minimal invaziv teknik, açık cerrahiye kıyasla daha az doku hasarı, daha az ameliyat sonrası ağrı, daha düşük enfeksiyon riski ve daha hızlı iyileşme gibi önemli avantajlar sağlar.

• İşlem: Cerrah, omuz çevresinde genellikle 3-4 adet, yaklaşık 5 mm’lik küçük kesiler açar. Bu kesilerin birinden, ucunda yüksek çözünürlüklü bir kamera bulunan artroskop ekleme yerleştirilir. Görüntü, bir monitöre yansıtılarak cerrahın eklem içini detaylı bir şekilde görmesi sağlanır. Cerrah, kameradan gelen görüntüyle kalsiyum birikintisini bulur. Üzerindeki tendona küçük bir kesi yapar ve kalsiyumu temizler. Eğer temizlenen kalsiyum, tendonda büyük bir boşluk bırakırsa hasar dikişlerle onarılabilir.
• Başarı Oranı: Artroskopik cerrahinin sonuçları başarılıdır. Hastaların ortalama %85’i, ameliyattan büyük ölçüde fayda görür ve ağrılarından kurtulur.
• Riskler: Komplikasyon riski oldukça düşüktür. En sık görülen sorun, ameliyat sonrası omuzda oluşan sertliktir (yaklaşık %10). Enfeksiyon, sinir hasarı gibi riskler ise oldukça nadirdir.

Sonuç

Kalsifik tendinit, sebep olduğu ani ve şiddetli ağrılarla yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen, ancak doğru teşhis ve tedavilere oldukça iyi sonuçlar veren bir rahatsızlıktır.

“Tendon ağrısına ne iyi gelir?” sorusunun nihai cevabı, tek bir ilaç veya egzersizde değil, doğru teşhise dayalı, kişiselleştirilmiş ve kademeli uygulanan tedavilerde yatmaktadır. Bu sebeple, omuz ağrısı başladığında kendi kendine teşhis koymaktan veya ağrıyı görmezden gelmekten kaçınılmalı, nitelikli bir profesyonele başvurulmalıdır.

Kalsifik tendinitin neden olduğu yoğun ağrı endişe verici olsa da bu durumun yüksek başarı oranlarıyla tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu bilmek umut vericidir. Doğru bilgi, uzman hekim rehberliği ve sabırlı bir tedavi süreci ile hastaların büyük çoğunluğu, ağrısız ve aktif yaşamlarına geri dönebilmektedir. Siz de onlardan biri olmak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Kalsifik Tendinit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kalsifik Tendinit Kireçlenme mi?

Kalsifik tendinit ve kireçlenme birbirinden farklıdır. Kireçlenme (osteoartrit), eklem kıkırdağının aşınmasıyla ilgili bir sorunken kalsifik tendinit, tendonun içinde kalsiyum kristallerinin birikmesidir.

Kalsifik Tendinit Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Kalsifik tendinit için uygulanan kapalı (artroskopik) ameliyat süresi ortalama 30 dakikadır.

Kalsifik Tendinit Kendiliğinden Geçer mi?

Kalsifik tendinit, vücudun zamanla kendi kendine çözebildiği bir rahatsızlıktır. Ancak iyileşme süreci, kalsiyumun emildiği dönemde şiddetli ağrıya neden olabildiği için şikayetlerin giderilmesi ve başka hastalıkların varlığının tespiti için bir doktor görüşünün alınması gerekir.