Kronik boyun, sırt, bel, kalça veya diz ağrılarınız varsa ve bu ağrılar tüm ağrı kesici ilaçlara veya fizik tedaviye rağmen geçmiyorsa; radyofrekans tedavisi sizler için uygun olabilir. Özellikle sinir bloğu tedavisinden olumlu yanıt alan hastalarda uzun süreli rahatlama sağlamak için radyofrekans tedavisi ameliyatsız tedavi seçeneklerinden biridir. Ayrıca radyofrekans ağrı tedavisi sonrasında, hastalar aynı gün evlerine dönebilmektedir.
Eğer siz de geçmeyen bel, sırt veya diğer eklem ağrılarınızdan şikâyetçiyseniz; “Radyofrekans tedavisi nedir? Hangi hastalığa iyi gelir? Radyofrekans Tedavisi Nasıl Yapılır? Radyofrekans tedavisi etkisi ne kadar sürer ve Radyofrekans kimlere uygulanmaz?” sorularının cevaplarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
İçindekiler:
- Radyofrekans Tedavisi Nedir?
- Radyofrekans Tedavisi Hangi Hastalığa İyi Gelir?
- Kireçlenmenin Neden Olduğu Eklem Ağrıları
- Radyofrekans Tedavisi Nasıl Bir Tedavidir?
- Radyofrekans Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Radyofrekans Tedavisi Etkisi Ne Kadar Sürer?
- Radyofrekans Kimlere Uygulanmaz?
- Radyofrekans Tedavisi Sonra İyileşme Süreci Nasıldır?
Radyofrekans Tedavisi Nedir?
Radyofrekans tedavisi, kronik ağrıların tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. RF tedavisi veya radyofrekans ablasyon (RFA) olarak da bilinir. Radyofrekans tedavisi, radyofrekans dalgalarını kullanarak, ağrı sinyallerini beyne ileten sinir dokularının geçici olarak bloke edilmesini sağlayan bir yöntemdir. RF tedavisi cerrahi olmayan ve girişimsel işlemler listesinde yer alan bir tedavi yöntemidir.
Daha net anlaşılabilmesi için radyofrekans ağrı tedavisi şu şekilde ifade edilebilir; kas ve iskelet sisteminde dokuları çevreleyen ve ağrının hissedilmesine neden olan sinirin, radyofrekans dalgaları ile ısıtılarak duyu iletiminin durdurulmasıdır. Bu kontrollü ısı sayesinde ise duyusal sinirlerin beyne ağrıyı iletmesi geçici olarak engellenmekte ve böylece hastanın ağrıyı belli bir dönem hissetmesinin önüne geçilmektedir.
Radyofrekans Tedavisi Hangi Hastalığa İyi Gelir?
Radyofrekans ağrı tedavisinde amaç; kronik ağrıların hafiflemesini sağlamaktır. Kronik ağrılar, üç aydan uzun süren ve günlük yaşamı olumsuz etkileyen ağrılardır.
Radyofrekans özellikle ilaç ve fizik tedavinin yeterli olmadığı, cerrahi tedavinin henüz erken görüldüğü veya ek hastalıklar nedeniyle cerrahi tedaviye uygun olmayan hastalar tercih edebilmektedir.
Bel, Sırt ve Boyun Ağrıları
- Fıtık Tedavisi: Radyofrekans tedavisi, sinirde baskı yaratan ve ağrılara neden olan bel ve boyun fıtığı hastalıklarında uygulanabilmektedir. Ancak kolda, omuzda veya bacaklarda uyuşma ve karıncalanma gibi belirtilerin görüldüğü, ileri derece boyun ve bel fıtığında radyofrekans tedavisi etkili olmamaktadır.
- Faset Eklem: Radyofrekans tedavisinin yaygın olarak faset eklemlerle ilişkili olan bel, sırt ve bazen de boyun ağrılarında kullanılıyor. Faset eklemler, omurgadaki iki komşu omurun arka kısmında bulunan küçük eklemlerdir. Faset eklemleri, omurgaya esneklik ve hareketlilik kazandırır ve omurgaların birbirinden kaymasını önler.
Boyun bölgesindeki (servikal) faset eklem kireçlenmelerinde ağrı çoğunlukla baş, boyun ve omuzlara yayılabilirken; sırttaki (dorsal) faset kireçlenmelerinde ise ağrı, sırt ve belin üst kısmında görülmektedir. Ayrıca fibromiyaljiye bağlı oluşan boyun ve sırt ağrısı tedavisinde de radyofrekans uygulanmaktadır.
Bel (lomber) faset eklemde oluşan hasarlarda ise ağrı, bel bölgesinden uyluk kemiği ve bacaklara yayılabilmektedir. Bu bölgedeki ağrılar yayılım gösterdikleri için bel faset ekleminden kaynaklanan ağrıları ayırt etmek kolay değildir. Bu nedenle radyofrekans tedavisi öncesi hedef sinirin belirlenmesi için tanısal sinir bloğu enjeksiyonun uygulanması önemlidir.
Not: Faset eklemde radyofrekans tedavisi, 6 aylık periyotlar ile tekrarlanabilmektedir.
Sakroiliak Eklem Ağrıları
Daha önce de belirttiğimiz gibi bel ağrılarının kaynağına ulaşılması zor olabilmektedir. Bel ağrıları bu bölgedeki; kaslardan, bağlardan, intervertebral disklerden (omurganızdaki omurlar arasında bulunan yastık benzeri yapılardır), faset eklem veya sakroiliak eklemlerden kaynaklanabilmektedir.
Sakroiliak eklem, omurganın alt kısmında bulunan sakrum kemiği ile pelvis kemiği arasında yer alan eklemdir. Bu eklem, omurganın alt bölgesindeki hareketliliği ve dengeyi sağlar. Sakroiliak eklem, vücudun ağırlığını bacaklara dağıtma işlevi görür ve bu nedenle oldukça önemli bir yapıdır.
Sakroiliak eklem ağrıları çoğunlukla kalça ve bel ağrısı şeklinde hissedilen, bazen ise bacağa doğru yayılan ağrılardır. Bel bölgesinde görülen ağrıların yaklaşık %10-25’i sakroiliak eklem kaynaklıdır. Sakroiliak eklem ağrılarında, radyofrekans elektrodları eklemle bağlantılı sinir dokularına uygulanarak oluşan ağrılarda rahatlama sağlanmaktadır.
Not: Sakroiliak eklemde radyofrekans ablasyon tedavisi, 6 aylık periyotlar ile tekrarlanabilmektedir.
Kireçlenmenin Neden Olduğu Eklem Ağrıları
Omuz, kalça ve dizde kireçlenmeye bağlı gelişen uzun süreli ağrılarda, ameliyat dışı tedaviler yeterli olmayabilir. Bu durumda radyofrekans tedavisi uygulanabilmektedir. Yalnız radyofrekans tedavisinin uygulanabilmesi ve etkili olabilmesi için kireçlenmenin ileri derecede olmaması yani kireçlenmenin erken veya orta evrelerinde uygulanması gerekmektedir.
Diğer Uygulamalar: Ayrıca radyofrekans tedavisi ile topuk dikeni, siğil ve nasır gibi durumlar da tedavi edilebilmektedir.
Radyofrekans tedavisi, cerrahi operasyon mümkün olmayan hastalar için önemli bir umut ışığı sunmaktadır. Bu yöntem sayesinde, ağrıları nedeniyle günlük aktivitelerini yerine getiremeyen hastaların özgürce hareket etmesi mümkün hale gelmektedir. Ancak, radyofrekans ablasyon tedavisinin ileri derece kireçlenme ve fıtık vakalarında geçici bir çözüm olduğunu da belirtmek gerekir.
Radyofrekans Tedavisi Nasıl Bir Tedavidir?
Kas iskelet sisteminde oluşan ağrılar; hastanın klinik öyküsü ve fizik muayenesi sonucunda açıklanmaya çalışılır. Daha kesin sonuçlara ulaşmak için ise görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Ancak ağrıların kaynağı tek bir anatomik yapının etkilenmesi ile açıklanamayabilir.
Sonuçlar, birden fazla ağrı kaynağının olabileceğini düşündürebilir. Örneğin, bacak ağrısı; kalça, diz, ayak bileği ve omurga kaynaklı ağrılar birlikte görülebilmektedir.
Radyofrekans tedavisine karar vermeden önce; ağrı kaynağının doğru şekilde tespit edilmesi ve hastanın bu işlem için doğru bir aday olup olmadığının belirlenmesi oldukça önemlidir.
Bu nedenle RF tedavisinden önce; hedef sinirinin yerinin doğru tespit edilebilmesi için tanısal sinir bloğu enjeksiyonu hastaya uygulanmaktadır. Eğer tanısal sinir bloğu enjeksiyonu sonrası, hastanın ağrısında bir hafifleme oluyorsa; doğrulanmış sinir üzerinde tedavi gerçekleştirilmektedir.
Radyofrekans tedavisi 3 farklı şekilde uygulanmaktadır. Bunlar:
1. Konvansiyonel Radyofrekans Ablasyon (CRF)
2. Pulse Radyofrekans Konvansiyonel (PRF)
3. Soğutarak Uygulanan Radyofrekans Ablasyon (WCRF)
Yukarıda belirtilen üç radyofrekans yöntemi de faset ve sakroiliak eklem ağrısını tedavi etmek için kullanılır. Ancak dokuya iletilecek enerji yoğunluğu ve süresi dokunun özellikleri ile belirlenmektedir.
Radyofrekans tedavisinin süresi, hazırlık süreci de dâhil olmak üzere uygulanacağı bölgeye göre 20 ila 30 dakika arasında değişebilmektedir. Radyofrekans uygulamasında ciddi bir ağrı veya acı hissetmez. Ancak işlemden sonra bir kişinin hastaya refakat etmesi tavsiye edilmektedir.
Radyofrekans Tedavisi Nasıl Yapılır?
Radyofrekans tedavisinin uygulama adımları aşağıda açıklanmıştır:
- Radyofrekans tedavisinin uygulanacağı bölgeye göre hasta, işlem masasına yüzüstü veya sırtüstü yatırılmaktadır. Lokal anestezi uygulandıktan sonra, doktor ağrı hissedilen bölgeye küçük iğne/iğneler batırmaktadır.
- Radyofrekans ablasyon iğnesini sinirlere yönlendirmek için işlem floroskopi veya ultrason rehberliğinde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca işlem sırasında doktor, elektrotun en uygun bölgede olup olmadığının belirlemesi için hastaya bir karıncalanma hissedip hissetmediğini sorabilmektedir.
- İğne ucu doğru bir şekilde yerleştirildikten sonra, iğnenin içinden aktif bir elektrot sokulur ve hedef sinirin yanından ve diğer sinirlerden güvenli bir mesafede ve kontrollü bir şekilde az radyofrekans akımı uygulanmaktadır.
İşlem genellikle 30 ila 90 dakika sürer. Prosedürden sonra hastanın eve götürülmesi için birinin refakat etmesi tavsiye edilir.
Radyofrekans tedavisi, etkisini bir hafta içerisinde göstererek, hastaların ağrılarında rahatlama sağlamaktadır.
Radyofrekans Tedavisi Etkisi Ne Kadar Sürer?
Radyofrekans tedavisinin etkileri genellikle 6-12 ay boyunca sürer. Ancak bazı durumlarda 3 yıla kadar rahatlama sağlayabilmektedir. Bu süre ağrının nedenine ve bölgedeki hasarın derecesine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Unutmamak gerekir ki radyofrekans tedavisi, ağrıya neden olan sinirlerin yalnızca geçici olarak bloke edilmesini sağlamaktadır. Ancak doktorunuz gerekli ve uygun gördüğü durumda radyofrekans ağrı tedavisini tekrar edebilmektedir.
Radyofrekans Kimlere Uygulanmaz?
Her tıbbi prosedürde olduğu gibi radyofrekans tedavisi de herkes için uygun olmayabilir. Radyofrekans tedavisi aşağıdaki kişilere uygulanmamalıdır:
- Aktif enfeksiyon tedavisi gören hastalar
- Kanama sorunu olan ve yakın zamanda kan pıhtılaşmasını önleyen ilaç (antikaogülen) kullanan hastalar
- Kan şekeri kontrol altına alınamayan diyabetik hastalar
Radyofrekans Ablasyonu Öncesi Hazırlıklar Nelerdir?
Radyofrekans ablasyonu, bir doktorun muayenehanesinde veya hastanede yapılan minimal invaziv bir tedavi yöntemidir. Hastalar genellikle aynı gün taburcu edilerek evlerine dönerler.
Tedavi öncesinde ve sonrasında bazı önlemlerin alınması gerekebilir. Her durum farklı olabileceği için, başlangıç hazırlıklarını doktorunuzla detaylı bir şekilde konuşmanız önerilir.
Radyofrekans Tedavisi Sonra İyileşme Süreci Nasıldır?
Radyofrekans tedavisi sonrası, hasta yaklaşık bir saat iyileşme odasında gözlemlenir. Tedavi sonrası bazı yan etkiler yaygın olarak görülebilmektedir. Örneğin; enjeksiyon bölgesinde, güneş yanığı hissine benzer şekilde aşırı duyarlılık ve yüzeysel bir yanma ağrısı yaşanabilir. Bazen aynı bölge üzerinde hafif bir uyuşukluk da hissedilebilmektedir.
Radyofrekans işlem sonrası hastalara, ağrı ve şişliğin azaltılması için soğuk uygulaması önerilmektedir. İki saatte bir, 15-20 dakikalık soğuk uygulaması yeterli olacaktır. Ayrıca işlemden bir gün sonra ılık su ile duş almaları önerilmektedir.
Radyofrekans uygulaması sonrası hastaların normal aktivitelerine dönmeden önce, birkaç gün dinlenmeleri tavsiye edilmektedir. Sonrasında ise güç ve aktivitelerini güvenli bir şekilde arttırmak için fizik tedavi sürecine başlamaları gerekmektedir.
Unutmayın ki, kronik ağrıların yönetilmesinde radyofrekans tedavisiyle birlikte diğer tedavilerden de destek alınmalıdır. O yüzden ek olarak fizik tedavi ve egzersizlere başlamak; aktivite seviyelerini artırmak, iyi bir vücut duruşunu korumak ve kilo kontrolünü sağlamak da oldukça önemlidir. Hatta birçok hasta için en iyi ağrı yönetimi tüm bu seçeneklerin bileşimi ile sağlanabilmektedir.
Eğer siz de uzun süredir geçmeyen boyun, sırt, bel ve diğer eklem ağrıları ile mücadele ediyorsanız; radyofrekans tedavisi hakkında daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman görüşü almak ve en uygun tedaviye erişmek için yakın zamanda çektirdiğiniz Röntgen veya Emar-MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) görüntülerini bize gönderebilirsiniz.
