Kas Yırtılması Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

İskelet sistemimizdeki kaslar, hareket etmemizi sağlayan ipliksi liflerden oluşuyor. Vücudumuzdaki her kas, esneme kabiliyetine sahiptir. Ancak kaslar esnekliğini kaybedebilir veya ani ve yanlış hareketler sonucu kas yırtılması veya halk arasında bilinen adıyla kas çekilmesine veya kas gerilmesine yol açabilir.

Kas yırtılmaları tedavi edilmediğinde kişilerin günlük hareket ve aktivitelerini kısıtlayabilecek belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Ancak kas yırtılması belirtilerinin erken dönemde fark edilmesi, yırtığın derecesinin ilerlemesini engelleyerek, ameliyat dışı tedavi seçeneklerinin uygulanabilmesine olanak sağlamaktadır.

Bu yazımızda, kas yırtılması nedir? Belirtileri nelerdir? Kas yırtılması nasıl geçer? Kas yırtılması ne kadar sürede iyileşir? Sorularının cevapları bulabilir ve daha fazlası için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

İçindekiler:

• Kas Yırtılması Nedir?
• Kas Yırtılması Belirtileri: Kas Yırtılması Nasıl Anlaşılır?
• Kas Yırtılması Neden Olur?
• Kas Yırtılması Nasıl Teşhis Edilir?
• Kas Yırtılması Tedavisi
• Kas Yırtılması Ameliyatı

Kas Yırtılması Nedir?

Bir kasın veya ona bağlı tendonların gerilmesi veya yırtılması “kas yırtılması” olarak ifade edilmektedir. Kas veya tendonun aşırı gerilmesi genellikle küçük yaralanmalara bağlı olarak görülmektedir. Ancak ciddi boyuttaki yaralanmalar tendonların ve kas liflerinin kısmen veya tamamıyla yırtılması ile sonuçlanabilmektedir.

Kas yırtılması, kas lifinde oluşan hasarın ciddiyetine bağlı olarak 3 dereceye ayrılmaktadır. Yırtığın şiddeti ise kişilerde oluşan hareket ve güç kaybına göre değerlendirilmektedir. Kas yırtılmaları aşağıdaki şekilde derecelendirilmektedir.

I. Derece

Kas liflerinin %5’inden azında gerilme veya yırtılma oluşmaktadır. Hasar gören kas hassas ve ağrılı olmasına rağmen hareket ve güç kaybı minimum düzeydedir.

II. Derece

Daha fazla sayıda kas lifinin hasar gördüğü ancak kasın tamamen yırtılmadığı durumdur. Ayrıca hasar gören kasta; hafif şişlik, gözle görülür güç kaybı ve bazen de morarma ortaya çıkmaktadır.

III. Derece

Bir kas veya tendonun tamamen yırtıldığı ciddi hasarlardır. Bazen bir tendon koparken patlama hissine neden olabilir veya bir kas iki ayrı parçaya ayrılabilmektedir. Bu tip yırtıklar kas fonksiyonunun tamamen kaybedilmesinin yanı sıra yırtığın oluştuğu bölgede; ağrı, şişlik, hassasiyet ve renk bozulmasına neden olmaktadır.

Peki, kas yırtılması çoğunlukla vücudumuzun hangi bölgesinde görülmektedir? Kas yırtılması çoğunlukla; omuz bölgesinde, boyun, bel ve uyluğun arkasında bulunan hamstring kasında meydana gelmekte olup belirtileri ve tedavi seçenekleri farklılık göstermektedir.

Kas Yırtılması Belirtileri: Kas Yırtılması Nasıl Anlaşılır?

Kas yırtılması belirtileri çoğu kişide benzer yakınmalara yol açmaktadır. Ancak yırtığın derecesine göre bu belirtiler daha şiddetli olabilmektedir.

Kas yırtılması belirtileri aşağıda sıralanmıştır:

• Yırtığın oluştuğu kasta ağrı ve hassasiyet
• Yırtılan kasın olduğu bölgede şişlik veya renk değişikliği
• Günlük aktiviteler sırasında hareketlerde kısıtlılık
• Kas spazmları veya kramplar
• Kas gücünde azalma, kas fonksiyonunun tamamen kaybedilmesi
• Yırtığın oluştuğu kas bölgesinde çukurlaşma veya boşluk

Birçok kişi kas yırtılması belirtilerini pek ciddiye almasa da ileri derecedeki yırtılmaların kas fonksiyonunda kalıcı bir hasara neden olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle kas yırtılması belirtilerinin dikkate alınması ve gecikmeden tedaviye başvurulması önemlidir.

Kas Yırtılması Neden Olur?

Kas yırtılmaları genellikle ani ve beklenmedik bir anda ortaya çıkmaktadır. Ancak günlük yaşamdaki başka durumlarda da kas yırtılması meydana gelebilir.  Kas yırtılmasına neden olan diğer durumlar aşağıdaki gibidir:

• İş veya spor aktiviteleri sırasında aynı hareketlerin tekrarlanması yani kasın aşırı kullanımı,
• Egzersiz ve spor aktivitesi öncesi yeterince ısınmamak veya germe egzersizlerini yapmamak. Unutmayın ki egzersiz veya spor aktivitelerinden önce doğru ısınma ve germe hareketlerinin yapılması, kasların esnekliğinin arttırılması ve ısınması için oldukça önemlidir.
• Kaza veya travmalar,
• Hareketsiz yaşam veya çalışma tarzı nedeniyle kasların daha gergin olması yani esnekliğini yitirmesi de kas yırtılmasının nedenleri arasındadır.

Örneğin; merdiven inip çıkarken, takılıp tökezlediğimizde veya herhangi bir günlük aktivitemiz esnasındaki çok basit eylemlerden kaynaklı olarak da kas yırtılmaları görülebilmektedir. Bunun temel nedeni ise hareketsizlik nedeniyle kasların esnekliğini kaybetmesidir.

Kas Yırtılması Nasıl Teşhis Edilir?

Kas yırtılmaları genellikle bir fiziksel aktiveye bağlı görüldüğü için bu duruma neyin yol açtığını bilmek önemlidir. Bu nedenle kas yırtılmasının teşhisi için ilk olarak ortopedi doktorunuz tarafından sizlere; ne tür bir aktivite sırasında belirtilerin ortaya çıktığına dair bazı sorular yöneltilmektedir.

Doktorunuz gerekli soruların cevabını aldıktan sonra; kas hassasiyeti, spazm, şişlik, kas gücünde azalma veya hareketlerde herhangi bir zorluk yaşayıp yaşamadığınızı belirlemek için fizik muayene gerçekleştirmektedir.

Ayrıca yakın zamanda ateş, kilo kaybı, bacak uyuşması, idrar veya mesane problemleri veya daha ciddi bir tıbbi soruna işaret edebilecek diğer belirtilerin olup olmadığı da kontrol edilmektedir.

Muayene sonrasında ise röntgen, ultrason ve MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) tetkikleri ile kas yapısı görüntülenerek yırtılmanın şiddeti belirlenmektedir. Bu radyolojik görüntüleme yöntemleri ayrıca yaralanmanızın tendonlar veya bağlar gibi diğer dokulara zarar verip vermediğinin görülmesine de yardımcı olacaktır. Test sonuçlarına göre doktorunuz doğru ve etkin kas yırtılması tedavisi için sizleri yönlendirecektir.

Kas Yırtılması Tedavisi

Kas yırtılması tedavisinde uygulanacak olan yönteme kas veya tendondaki yırtığın derecesine göre karar verilmektedir. Hafif dereceli yırtıklarda ameliyat dışı tedavi seçenekleri uygulanabilirken ileri derecedeki kas yırtıklarında cerrahi işlem gerekebilmektedir.

Kas Yırtılmasında Ameliyatsız Tedavi Seçenekleri

Birinci ve ikinci derece kas yırtılmaları; başlangıçtadinlenme, buz uygulaması, bandaj ve yüksekte dinlendirmeden oluşan RICE yöntemi ile tedavi edilebilmektedir.

RICE yönteminin uygulanması şu şekildedir:

• Ağrıya, şişliğe veya rahatsızlığa neden olan aktivitelerden kaçının.

• Kas yırtılmasının gerçekleştiği ilk gün her saat başı 15-20 dakika boyunca beze sarılmış bir buz torbası ile soğuk kompres uygulayın. İkinci ve üçüncü gün ise her üç ila dört saatte bir buz torbası uygulamaya devam edebilirsiniz (Resim 4).

Buz kompresi bölgenin şişmesini engelleyerek kasın daha çabuk iyileşmesine destekte bulunmaktadır. Ancak buz torbasını bir havlu veya beze sararak uygulamanız önerilmektedir.

• Şişliği azaltmak için yaralanma esnasında etkilenen kasın elastik bir bandajla sarılması da etkili bir yöntemdir. Bu yöntem şişlik oluşumunu azaltmaktadır. Ancak kan akışının engellenmemesi için bandajın çok sıkı olmamasına özen gösterilmelidir. Ayrıca ağrı artıyor ve şişlik devam ediyorsa elastik bandajın çıkarılması gerekmektedir.
• Kasta yaralanma yaşadığınız  bacağınızı veya kolunuzu yukarıda kalp hizanızın üstünde tutun. Örneğin, bacağınızda oluşan kas yırtılmalarında bacağınızın altına birkaç tane yastık yerleştirerek etkilenen bölgeyi yüksekte tutabilirsiniz. 

Yukarıda belirtilen yöntemlerin yanı sıra ağrı oluştuğunda, ortopedi doktorunuz tarafından verilen ağrı kesici ilaçları kullanabilirsiniz. İstirahat döneminden sonra doktorunuzun önerisi doğrultusunda fizik tedavi programına başlayabilirsiniz.

Kas Yırtılması Ameliyatı

Ameliyat dışı tedavi yöntemlerinin etkili olmadığı durumlarda ve üçüncü derece kas yırtılmalarında, kasın onarılması için kas yırtılması ameliyatı gerekebilmektedir.

Kas yırtılması ameliyatında artoskopik yani kapalı cerrahi etkili bir çözümdür; ancak bazı durumlarda açık cerrahiye de ihtiyaç duyulabilir. Bu aşamada ortopedi doktorunuz sizler için en uygun ameliyat seçeneği hakkında bilgi verecektir.

Kas Yırtılması Ne Kadar Sürede İyileşir?

Kas yırtılmasının ne kadar sürede iyileşeceği, yaralanmanın yerine ve ciddiyetine bağlıdır. Sırtta meydana gelen hafif dereceli yırtıklar genellikle 1 ila 2 hafta içinde iyileşmekte ve belirtileri 4 ila 6 hafta içinde tamamen kaybolmaktadır.

Bacaklardaki hafif veya orta dereceli yırtıkların iyileşmesi ise 8 ila 10 hafta veya daha fazla sürebilmektedir. Ancak şiddetli (III. derece) kas yırtılması belirtileri, yırtılan kas ameliyat olana kadar sürebilmektedir.

Kas Yırtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Kas yırtılması tedavi edilmezse, oluşan yırtık büyüyerek hareket kısıtlılığı ve güç kaybına sebep olabilmektedir. Bu nedenle kas yırtılması belirtilerinin erken dönemde yani yırtığın derecesi artmadan teşhis edilmesi, hem ileride oluşabilecek daha büyük sorunların engellenmesi hem de ameliyat dışı tedavi seçeneklerinin değerlendirilebilmesi için önemlidir.

Eğer sizde kas yırtılması belirtilerinden herhangi birini yaşıyorsanız; vakit kaybetmeden ortopedi doktoruna başvurmanız, sağlıklı ve özgür hareket edebilmeniz için önemlidir. Kas yırtılması tanı ve tedavisi hakkında detaylı bilgi almak için bize ulaşabilir; sorularınızı sosyal medya hesaplarımız üzerinden bizimle paylaşabilirsiniz.