Düz Tabanlık (PES PLANUS) Cerrahi Tedavisi: Artroerezis

Düz taban sözlükte “doğal ayak kemerinin kaybolması ile oluşan yapısal bozukluk” şeklinde tanımlanan anatomik bir durumdur. Düz tabanlık ise düz taban olma durumudur. Tıp dilinde düz taban “pes planus” veya “pes planovalgus” Latince isimleriyle adlandırılır. Düz taban sadece ayak tabanının düzleşmesinden ibaret bir durum değildir. Kemik ve yumuşak dokunun beraber etkilendiği kompleks bir ayak şekil bozukluğudur.

Ayağımızdaki kemik, eklem, bağlar ve tendonlar yürüme esnasında belirli işlevler yürüterek normal yürüme ve basmayı sağlamaktadır. Düz tabanda bu yapı bozulduğu için ilk aşamada spor aktivite ile başlayan şikâyetler sonrasında yürüme gibi basit günlük aktivitelerde bile ağrıya ve dolayısıyla kısıtlılığa sebep olmaktadır. Ancak düz tabanlık tedavisinde uygulanabilecek çeşitli seçenekler mevcuttur. Bunlarda biri ise artroerezis düz taban ameliyatıdır. Yazımızın devamında; düz taban tedavisinde artroerezis ameliyatı nedir? Kimler düz taban artroerezis ameliyatı için uygundur? Düz taban ameliyatı nasıl uygulanır ve ameliyat sonrası süreç nasıldır? Sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.

Düz Tabanlık Hakkında Ne Biliyorsunuz?

Düz tabanlık halk arasında taban düşüklüğü olarak bilinmektedir. Düz tabanlık durumunda, vücut ağırlığını yere üç noktadan dağıtan ayağın bu özelliği bozulur ve oluşan biyomekanik değişikliklere bağlı birtakım sorunlar yaşanabilir. Bazı hastalarda hiçbir belirti olmayabilir.

Başlangıçta uzun süre ayakta durma, yürüyüş sonrası ayakta rahatsızlık ve vücutta yorgunluk gibi belirtiler ile kendi göstermektedir. Daha sonrasında ise bacakta ve dizlerde ağrılar; gündüz veya gece ayağa giren kramplar; ayaklar ve bacaklarda dışa dönüklük görülmektedir.

Düz tabanlık, yürüyüş sırasında pronasyon ve supinasyon arasında yani topuğun içe ve dışa bükülmesi şeklinde ifade ettiğimiz durum düzgün bir şekilde değişmezse; yürüyüşün tüm aşamalarında yaygın veya kalıcı bir dışa bükülme ile erken yorgunluk ve ayağın iç tarafında oluşan nasırlar günlük aktivitelerde sınırlamalara neden olabilmektedir. Bu durum ise zaman içinde ciddi sorunlara yol açabilmektedir.

Düz taban ayak problemi çok çeşitli mekanizma ve hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabileceği için bu rahatsızlık belirli alt tiplere ayrılmaktadır.

Düz taban, esnek ve sert düz taban olarak ikiye ayrılmaktadır. Çocuklarda düz tabanın en sık görülen şekli esnek düz tabandır. Esnek düz taban çoğu zaman fizyolojiktir ve bulgu vermez. Sert düz tabanda ise ayak, hem otururken hem de basarken düz şekildedir. Sert düz taban, esnek düz taban gibi fizyolojik olmayabilir, mutlaka altta yatan bir sebep vardır.

Yapılan fiziksel ve radyolojik muayene sonucunda çocuğunuza esnek düz tabanlık teşhisi konulduysa; düz tabanlık tedavisi artroerezis denilen ameliyat yöntemidir.

Düz Tabanlık Ameliyatı: Artroerezis Nedir?

Artroerezis, Avrupa’da çeşitli yöntemler ve implant tasarımları ile yaygın olarak kullanılan bir tekniktir. Kalkeneusa yani ayak topuk kemiğine vida yerleştirilerek işlem gerçekleştirilmektedir.

Yapılan bu işleme topuk kemiğinin yanlış hareketini durdurma yani “kalkeneo-durdurma” tekniği denir. Rahatsızlık olmadığı sürece vida çıkarılmaz; fakat rahatsızlık olursa ameliyattan 3-4 yıl sonra vida çıkarılabilmektedir.

Artroerezis Düztaban Ameliyatı Kimlere Uygulanabilir?

Artroerezis düz taban ameliyatı, genellikle 8 yaşından sonra belirti ve şikâyetleri olan esnek düz taban hastaları için uygulanan cerrahi bir yöntemdir.

Ameliyat için ideal yaş 9-12 yaş aralığı olup 13-15 yaşa kadar başarıyla uygulanabilmektedir. Esnek düz tabanı olan ve düz tabanlık şikâyetleri ameliyat dışı tedavilerle gerilemeyen çocuklarda artroerezis düz taban ameliyatı uygulanabilmektedir.

Artroerezis Düztaban Ameliyatı Kimlere Uygulanmaz?

Artroerezis, esnek düz taban hastalarına uygulanan bir ameliyat olup sert düz tabanda uygulanmamalıdır. Bunun yanında aktif enfeksiyonu olan, geçirilmiş ayak cerrahisi ve travması olan ve ayak eklemlerinde artroz (kireçlenme) olan hastalarda uygulanmamaktadır.

Artroerezis Ameliyatı Nasıl Uygulanır?

Artroerezis, düz taban tedavisinde günümüzde en çok uygulanan ve uzun dönem sonuçları hakkında en çok bilimsel yayın olan ameliyattır. Peki, artoerezis düz taban ameliyatı nasıl uygulanmaktadır?

Talus kemiğinin tabanından yani ayağın dış yan tarafından yaklaşık 2 cm’lik küçük bir kesi yapılır. İmplant eklem içine vidalanır, kesi kapatılır ve operasyon sonlanır.

Artroerezis ameliyatı temel olarak 2 farklı şekilde uygulanmaktadır. Sinus tarsi implantı tekniğinde sinüs tarsi denilen anatomik boşluğa ve tarsal kanala vida yerleştirilir. Diğer yöntem ise sinüs tarsine yerleştirilen vidanın topuk kemiğine sabitlenmesidir. Artroerezis ameliyatı 15-20 dakika gibi kısa bir sürede uygulanabilmektedir.

Kullanılan implantlar artroerezis ameliyatının gelişimine paralel olarak belirlenmektedir. Metal, silikon ve biyolojik emilebilir implantlar artroerezis düz taban ameliyatında kullanılmaktadır.

Eğer aşil tendonu gerginliği mevcutsa ek işlem olarak aşil tendonuna gevşetme ve uzatma uygulanabilmektedir.

Artroerezis düz taban ameliyatının yumuşak doku ve kemik ameliyatlarına göre en önemli avantajı “minimal invaziv” olması yani daha küçük cilt kesisiyle, kısa sürede uygulanması ve iyileşme süresinin çok kısa olmasıdır.

Yerleştirilen İmplant ile Neyi Amaçlıyoruz?

Sinüs tarsi veya tarsal kanala yani ayaktaki çeşitli bölümlere olan hareketi kilitleme implantı kemiğin yeniden şekillenmesi sırasında talus ve kalkaneus denilen ayak kemikleri arasındaki fizyolojik yani olması gereken dizilimi onarır ve korur, deformiteyi(sorunu) sert bir hale gelmeden önce düzeltir.

Yapılan değerlendirmelere göre, bu kilitleme implantları, aşırı arka ayak pronasyonunu yani topuğun arkadan gözlenen bükülmesini sınırlarken ayak ekleminin hareketini olumsuz etkilemez veya normal hareketini değiştirmez.

Artroerezis Düztaban Ameliyatının Avantajları Nelerdir?

Düz tabanlık için birçok cerrahi olmayan ve cerrahi tedavi yöntemi mevcuttur. Artroerezis düz taban ameliyatının diğer tedavilere göre avantajları şunlardır:

• Ameliyat sırasında çok küçük bir kesi yapılır, bu yüzden ameliyat sonrası iyileşme daha hızlıdır.
• Operasyon süresi kısadır.
• Günlük aktivelere daha erken dönüş sağlanmaktadır.
• Diğer operasyon yöntemlerine göre daha düşük komplikasyon (ameliyat sonrası problem) riski vardır.
• Deformiteyi (sorunu) düzeltmede diğer yöntemlere göre başarı ve memnuniyet oranı daha yüksektir.
• Artroerezis düz taban ameliyatı sonrası hastaların birçoğu mükemmel sonuçlar elde edilmektedir.
• Artroerezis ameliyatı sonrası hastalar önceki spor akvitelerine devam edebilmektedir.
• Artroerezis ameliyatı klinik ve radyolojik olarak tatmin edici sonuçlar sağlamaktadır. Yapılan radyografik değerlendirme sonucunda ayaktaki belirli açılarda ve podografi denilen ayak görüntülerinde ameliyat öncesine göre iyileşme görülmektedir.

Düztaban için uygulanan artroerezis ameliyatının en önemli avantajları, ameliyatın minimal girişimli olması ve geri dönüşebilir olmasıdır. Artroerezis ameliyatı başarısız olursa bu geri döndürülebilmektedir; fakat kemik ameliyatlarının başarısızlıkları daha fazla ve daha ağırdır. Buna ek olarak kemik ameliyatları sonrası eklem hareket kısıtlılığı ve sert ağrılı ayak sık görülmektedir.

Artroerezisin diğer önemli avantajı hemen yük vermeye izin vermesidir. Kemik ameliyatları sonrası yük verme en erken 6 ila 8 hafta sonra olmaktadır. Bu avantaj artroerezisin aynı anda iki tarafa uygulanmasına da imkân vermektedir.

Artroerezis ameliyatı minimal girişimli olması, güvenli olması ve daha erken iyileşme sağlaması ile diğer düztaban ameliyatlarına göre cerrah ve hasta açısından daha avantajlıdır. Bu nedenle de ABD’de ve Avrupa’da düztaban tedavisi için en çok uygulanan ameliyattır.

Düztabanda Artroereizis Ameliyatı Başarılı Mıdır?

2014 yılında yapılan bir çalışmada, yedi yüz otuz iki hastaya uygulanan düz taban artroereizis ameliyatının %93,7 oranında başarılı olduğu ortaya konmuştur.

2017 yılında yapılan çalışmada ise yaşları 7-14 arasında değişen ve artroerezis ameliyatı olan 49 hastaya 5 yıl boyunca yapılan takip sonucunda, çocukların ameliyattan sonraki 1 yıl içinde ameliyat öncesi spor aktivitelerine sıklık, süre ve tip açısından devam etmekte oldukları görülmektedir.

Yapılan çalışmalar sonucunda minimal cerrahi prosedür olan artroerezisin klinik ve radyolojik olarak tatmin edici sonuçlar sağlayan ve esnek düz taban düzeltilmesi için ‘uygun’ bir yöntem olduğu sonucuna varmıştır. Diğer birçok çalışmada da artroerezis düz taban ameliyatının diğer tedavi yöntemlerine göre memnuniyet ve başarı oranının daha yüksek olduğu gösterilmektedir. Artroerezis cerrahisi sonrası %100’e yakın başarılı sonuç elde edilmektedir.

Artroerezis Düztaban Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıldır?

Artroerezis düz taban ameliyatı sonrası yük vermeye hemen başlanabilmektedir. Hastalar genellikle birkaç hafta dinlendikten sonra kuvveti yeniden oluşturmak için hafif fizik tedavi egzersizlerine başlamaktadırlar. Ameliyatta vida eklemin ve dolayısıyla topuk kemiğinin dışa doğru gitmesine engel olmaktadır ve vidaya yük binmemektedir.  Ayak bu pozisyona adapte olduğu için vidanın çıkarılması gereken durumlarda vida çıkarıldıktan sonra bile ayak eski düztaban haline dönmemektedir.

Artroerezis Ameliyatı Sonrası Tekrar Ameliyat Olur Muyum?

Artroerezis düz taban ameliyatı sonrası görülen en sık komplikasyon ameliyat bölgesinde vidaya bağlı gelişen ağrıdır. Artroerezis cerrahisi sonrası ameliyat bölgesinde; iltihap, enfeksiyon ve peroneal kasta spazm da gelişebilmektedir.

Genel olarak %5 ile %10 oranında görülen bu komplikasyonlar vidanın çıkarılması ile tamamen gerilemektedir. Ayrıca vida çıkarımı yapılan hastalarda, ayaktaki düzelmenin bozulmadığı ve düz tabanın tekrar oluşmadığı belirlenmiştir.

Unutmayın ki, düz tabanlık çocuğunuzun yaşam kalitesini düşürmekte ve çocuğunuzda şu an veya ileride karşılaşabileceği birçok rahatsızlığa sebep olabilmektedir!

Eğer sizin de çocuğunuzda düz tabanlık varsa; düz tabanlık tedavi seçenekleri ve artroerezis ameliyatı hakkında daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilir ve uzman görüşü almak için yakın zamanda çektirdiğiniz röntgen görüntülerini bize gönderebilirsiniz.

Benzer Yazılar:

Düz taban Ameliyatı Olanların Yorumları: Akın’ın (11) İyileşme Süreci Topuk Dikeni Nedir: Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi Topuk Dikeni Egzersizleri: Evde Uygulayabileceğiniz 11 Egzersiz Osgood-Schlatter Nedir? Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?