
Kasları kemiklere bağlayan ve tendon adı verilen güçlü yapılar, zamanla alarm vermeye başlayabilir. Bu durum tendinit olarak bilinir ve yaşam kalitenizi düşürmeden önce fark edilmesi gerekir.
Özellikle topuk bölgesindeki aşil tendonu veya omuz bölgesindeki tendonlar, tendon iltihabı olarak da bilinen tendinitten sıkça etkilenen ve hareket kısıtlılığı yaratan bölgeler arasında yer alır. İyileşme sürecinin kolay geçebilesi için vücudunuzun size gönderdiği sinyalleri görmezden gelmemek gerekir.
Neyse ki doğru bilgi ve erken müdahale ile eski hareket özgürlüğünüze yeniden kavuşmanız mümkündür. Bu yazıda, hastalığın nedenlerinden tedavi yöntemlerine kadar merak edebileceğiniz detayları derledik. Şikayetlerinizin nedenini anlamak ve tendon ağrısı ile başa çıkmanın yollarını öğrenmek için okumaya devam edebilirsiniz.
İçindekiler:
- Tendinit Nedir?
- Sık Görülen Tendinit Türleri
- Tendinit Neden Olur? Risk Faktörleri Nelerdir?
- Tendon İltihabı Belirtileri
- Tendinit Tedavisi
- Tendinit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Tendinit Nedir?
Kasları kemiklere bağlayan kalın, lifli ve halat benzeri yapılar olan tendonların iltihaplanması ve tahriş olmasına tendinit denir.
Vücudumuzun hareket mekanizması, kasların kasılması ve bu gücün tendonlar aracılığıyla kemiklere ve eklemlere iletilmesi prensibi üzerine kuruludur. Sağlıklı bir tendon, binlerce mikroskobik liften oluşan, son derece dayanıklı bir yapıya sahiptir. Ancak zorlama, ani hareketler veya yaşa bağlı tendonların esnekliğini kaybetmesi gibi durumlar sonucunda, liflerde hasar ve iltihaplanma meydana gelebilir.
Vücutta bir hasar oluştuğunda, bölgenin onarılması için doğal bir savunma mekanizması olan inflamasyon (iltihaplanma) süreci başlar. Tendonlarda oluşan iltihaplanma, tendonun kayganlığını kaybetmesine, şişmesine ve hareket sırasında şiddetli ağrı yaşanmasına neden olabilir.
Tendinit; omuz, dirsek, diz, topuk ve el bileği gibi eklemlerde sıkça görülür ve tedavi edilmediğinde kronikleşerek tendonun yapısında hasarlara yol açabilir.

Tendonlarda hasara yol açan tendon sorunları (tendinopatiler), şu şekilde açıklanabilir:
- Tendinit: Tendonlarda iltihap ve tahriş meydana gelir. Çoğu zaman bir yaralanmaya karşı gelişen ani (akut) bir tepki olarak başlasa da tedavi edilmezse tendinit kronikleşebilir. İltihabın uzun süre devam etmesi; tendon dokusunda hasara, küçük yırtıklara ve bölgede kalsiyum birikintilerinin oluşmasına (kalsifik tendinit) neden olabilir.
- Tendinozis: Tendon dokusunun yıpranarak sertleşmesiyle meydana gelir. Bu evrede tendon, zaman içerisinde esnekliğini ve kalitesini kaybeder. Tedavi edilmediğinde kas erimesi veya tendon yırtılması gibi sorunlar oluşabilir.
- Tenosinovit: Tendonların çevresini saran ve esneklik sağlayan koruyucu kılıfın iltihaplanmasıdır. Bu doku herhangi bir sebeple tahriş olduğunda veya hasar gördüğünde eklemleri hareket ettirmek zorlaşır ve ağrılı hale gelir.

Sık Görülen Tendinit Türleri
Tendinit, vücuttaki tüm tendonlarda görülebilir ancak bazı bölgeler, günlük hayatta maruz kaldıkları yük nedeniyle daha yüksek risk altındadır. Sık görülen tendinit türlerinden bazıları şu şekildedir:
- Omuz Tendiniti: Omuz eklemini çevreleyen rotator manşet ve biceps (pazu) kaslarının tendonlarında oluşan iltihaplanmadır. Çoğu durumda kolun baş seviyesi üzerine sık sık kaldırılması nedeniyle gelişen omuz tendiniti, geceleri artan ağrılara neden olabilir.
- Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit): Dirseğin dış kısmında ağrıya sebep olan lateral epikondilit, el bileğini kaldırmaya yardımcı olan tendonun zorlanmasıyla oluşur. Basit kavrama hareketlerinde bile dirsekte ağrı hissedilebilir.
- Aşil Tendiniti: Baldır kaslarını topuğa bağlayan Aşil tendonu, aşırı zorlama gibi durumlar sonucunda iltihaplanabilir ve özellikle aktivite sırasında artan topuk arkasında ağrıya yol açabilir.
- Patellar Tendinit: Dize aşırı yük bindirme ve zorlama sonucunda meydana gelen patellar tendinit, diz kapağı tendonunun iltihaplanmasıdır. Çoğunlukla aktivite sırasında başlayan ağrı, zamanla günlük yaşamı kısıtlayacak düzeye ulaşabilir.
- Gluteal Tendinit: Kalça kaslarını bağlayan tendonların aşınması ve iltihaplanmasıyla gluteal (kalça) tendinit ortaya çıkar. Kalça tendiniti yaşayan hastalar, geceleri o tarafın üzerine yattıklarında artan şiddetli bir ağrıdan yakınırlar. Merdiven çıkmak veya uzun süre ayakta durmak gibi eylemler ağrıyı tetikleyebilir.
- Peroneal Tendinit: Ayak bileğinin dış yanında bulunan tendonların iltihaplanmasıdır. Çoğunlukla ayak bileğinin dış kısmında ağrı ve şişlik ile ortaya çıkar. Hissedilen ağrı, fiziksel aktivite sırasında artabilir.
- De Quervain Sendromu: Başparmak tendonlarının sıkışması sonucu oluşan de Quervain sendromu (veya de Quervain tenosinoviti), el bileğinin başparmak tarafında şişlik ve ağrıya yol açarak kavrama hareketinin yapılmasını güç hale getirir.
- Tetik Parmak Sendromu (Stenozan Tenosinovit): Parmağın bükülü pozisyonda takılı kalmasına ve aniden açılmasına neden olur. Tüm parmaklarda oluşabilmekle birlikte çoğunlukla yüzük parmağı ve başparmak etkilenir. Tendon kılıfındaki daralma ya da şişme nedeniyle meydana gelir.
- Golfçü Dirseği (Medial Epikondilit): Dirseğin iç kısmında ağrıya neden olan medial epikondilit, el bileğini bükülmesinde rol oynayan kasların zorlanmasıyla ortaya çıkar. Dirsek ağrısı iç tarafta hissedilir ve nesneleri sıkarken belirtiler şiddetlenebilir.

Tendinit Neden Olur? Risk Faktörleri Nelerdir?
Tendinitin ortaya çıkmasında tek bir neden belirtmek zordur. Genel olarak birden fazla durumun bir araya gelmesiyle tendonun dayanma kapasitesi aşılır. Aşağıda, “Tendon iltihabı neden olur?” sorusuna ışık tutan temel nedenler ve risk faktörleri yer almaktadır:
- Tekrarlı Yapılan Hareketler: Tendinitin en yaygın nedenidir. İş veya hobi gereği sürekli aynı hareketi yapmak, tendonda küçük hasarların birikmesine yol açar. Vücut, mevcut hasarı onarmaya fırsat bulamadan yeni hasarlar eklendiğinde iltihaplanma başlar.
- Yaşlanma Süreci: Yaş ilerledikçe tendonlardaki kan dolaşımı azalır ve dokunun esnekliği kaybolur. Dolayısıyla tendonlar, zorlanmalara karşı daha kırılgan hale gelir.
- Hatalı Teknik ve Ekipman: Spor yaparken veya ağırlık kaldırırken yanlış teknik kullanmak, tendonlara binen yükü dengesiz bir şekilde artırır.
- Ani Aktivite Artışı: Uzun süre hareketsiz kalıp aniden yoğun spor yapan kişilerde tendonlar ani yüke adapte olamaz. Antrenmanın şiddetini, süresini veya sıklığını çok hızlı artırmak, tendinit gelişiminin tetikleyen durumlardan biridir.
- Diğer Hastalıklar: Bazı hastalıklar iltihaplanma eğilimini artırabilir ve tendon dokusunu zayıflatabilir.
- Diyabet: Yüksek kan şekeri, tendonların yapısındaki kolajen yapısının bozulmasına ve iyileşmenin gecikmesine neden olabilir.Romatoid Artrit: Eklem iltihabı ile seyreden bu hastalık, tendon kılıflarında da iltihaba yol açabilir.
- Böbrek Yetmezliği: Vücuttan atılamayan zararlı maddelerin birikimi, tendon sağlığını olumsuz etkileyebilir.
- İlaç Kullanımı: Bazı ilaç gruplarının tendonlar üzerinde olumsuz etkisi olabilir.
- Florokinolon Grubu Antibiyotikler: Bakteriyel enfeksiyonlara karşı kullanılan bu gruptaki antibiyotikler, tendon yapısını zayıflatarak özellikle Aşil tendonunun kopma riskini artırabilir.Kortikosteroidler: Uzun süreli kortizon kullanımı tendonları zayıflatabilir.
- Aromataz İnhibitörleri: Meme kanseri tedavisinde kullanılan bu ilaçlar, tendon sorunlarına yol açabilir.

Tendon İltihabı Belirtileri
Sorunun hangi bölgede olduğuna göre tendon iltihabı belirtileri farklılık gösterir. Erken dönemde fark edilen tendinit belirtileri, tedavinin başarısını etkiler ve kronikleşmeyi önler. Sık karşılaşılan ve dikkat edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
- Ağrı: Hastalığın en belirgin işaretidir. Çoğunlukla ilgili tendonun kemikle birleştiği noktada hissedilen ve hareket ettikçe şiddetlenen bir ağrı hissedilir.
- Hassasiyet: İltihaplı bölgeye dokunulduğunda veya hafifçe bastırıldığında hissedilen bir hassasiyet meydana gelebilir.
- Şişlik (Ödem): Bölgede hafif veya orta düzeyde bir şişlik görülebilir.
- Isı Artışı ve Kızarıklık: Etkilenen bölgedeki cilt yüzeyinde sıcaklık artışı ve hafif kızarıklık fark edilebilir.
- Hareket Kısıtlılığı ve Güçsüzlük: Etkilenen bölgenin hareket ettirilmesi zorlaşabilir ve kuvvet kaybı yaşanabilir.
- Tendondan Gelen Sesler: Tendon hareket ederken gıcırdamaya benzer bir ses ya da his oluşabilir.
- Gece Ağrıları: Özellikle omuz ve kalça tendinitinde, ağrılı tarafın üzerine yatıldığında artan ve hastayı uykudan uyandıran ağrılar yaşanabilir. Bu durum, uyku kalitesini bozarak iyileşmeyi de olumsuz etkileyebilir.
- Sabah Tutukluğu: Uyandıktan veya uzun süre hareketsiz oturduktan sonra ilgili eklemde sertlik ve hareket ettirmekte zorluk yaşanabilir. Birkaç dakika boyunca hareket ettikten sonra bu his azalabilir.

Tendinit Tedavisi
İltihabı (inflamasyonu) kontrol altına almak, ağrıyı dindirmek ve en önemlisi, tendonun yapısal bütünlüğünü koruyarak eski fonksiyonuna kavuşmasını sağlamak maksadıyla tendinit tedavisi uygulanır. Tedavi yaklaşımı; hastalığın türü, akut ya da kronik olması, şiddeti ve hastanın yaşı gibi durumlara göre doktor tarafından belirlenir. Çoğu hasta, cerrahiye gerek kalmadan konservatif (cerrahi olmayan) yöntemlerle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
- Dinlenme ve Aktivite Düzenlemesi: Ağrıya neden olan aktiviteye (örneğin tenis oynamak, ağır kaldırmak) ara vermek gerekebilir. Ancak yatak istirahati gibi tamamen hareketsizlik önerilmez, çünkü eklem sertliğine ve kas erimesine yol açabilir. Bunun yerine aktif dinlenme uygulanmalı; yani ağrı oluşturmayan, tendonun yükünü azaltan hafif hareketler yapılmalıdır (örneğin koşu yerine yüzme).
- Buz Uygulaması: Soğuk, kan damarlarını daraltarak ödemi, iltihabı ve ağrıyı azaltır. Günde 3-4 kez, 15-20 dakika süreyle, buzun cilde doğrudan temas etmemesine dikkat edilerek (bir havluya sararak) uygulanması tavsiye edilir.
- Ağrı Kesiciler: Doktorunuzun reçete edeceği ibuprofen, naproksen gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, ağrıyı kesmekle birlikte iltihabı da baskılar.
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Uygulanan egzersiz programıyla tendonların yeniden güçlendirilmesi hedeflenir. Kasın boyu uzatılırken kuvvet uygulanan hareketlere dayanan (örneğin çömelme hareketinin inme aşaması) eksantrik egzersizler, tendon liflerinin düzenli bir şekilde iyileşmesini sağladığı ve kolajen üretimini artırdığı için fizik tedavi programına dahil edilebilir.
- Destekleyici Ürünler: Bandaj, ortez, tabanlık gibi ürünler, tendona binen yükü azaltarak iyileşmeye fırsat tanır.
- Enjeksiyonlar: Tendon çevresine uygulanan steroid iğneleri, ağrıyı hafifletmek konusunda etkilidir. Fakat tekrarlayan dozlar, tendonu zayıflatarak kopma riskini artırabilir. Ayrıca kronikleşmiş ve iyileşmeyen durumlarda, hastanın kendi kanından elde edilen iyileştirici hücrelerin enjekte edildiği PRP (Trombositten Zengin Plazma) tedavisi uygulanabilir.
- Şok Dalga Tedavisi (ESWT): Vücut dışından gönderilen yüksek enerjili ses dalgaları ile hasarlı tendonda mikroskobik uyarılar oluşturulur ve bölgedeki kan dolaşımı artırılarak vücudun kendi dokularını onarması teşvik edilir.
- Kuru İğneleme: Çoğunluklaultrason görüntülemesi eşliğinde yapılan bu işlemde, ilaç içermeyen çok ince iğneler kullanılır. Tendon dokusuna yapılan iğne girişleri, bölgedeki kan dolaşımını ve iyileştirici faktörleri harekete geçirerek onarım sürecini yeniden tetikler. Vücudun kendi kendini tedavi etme potansiyelini kullanarak hasarlı dokunun yenilenmesine yardımcı olur.
- Cerrahi Müdahale: Cerrahi dışı yöntemlerin uygulanmasına rağmen bir sonuç alınamadığı durumlarda ameliyat seçenekleri değerlendirilir. Uygun durumlarda kapalı (artroskopik) cerrahiden yararlanılarak hasarlı dokular temizlenebilir ve onarılabilir.

Sonuç
Tendon ağrılarıyla yaşamak, günlük hayatın tadını kaçıran ve hareket özgürlüğünü kısıtlayan zorlu bir durumdur. Pek çok kişi, bu sızıların dinlenince kendiliğinden geçeceğini düşünse de ertelenen her gün, sorunun daha da büyümesine neden olabilir. Sağlıklı bir geleceğe adım atmak, bazen küçük bir farkındalıkla başlar.
Doğru tanı ve kişiye özel tedavi yaklaşımlarıyla kronikleşmiş gibi görünen tendon sorunlarında kalıcı iyileşme sağlamak mümkündür. Durumunuzu değerlendirmek ve tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Tendinit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Tendinit Kendi Kendine Geçer mi?
Tendinit, herhangi bir müdahale veya yaşam tarzı değişikliği yapılmadığı takdirde kendiliğinden iyileşen bir rahatsızlık değildir. “Kendi kendine geçer” düşüncesiyle önlem almamak, ağrıyı yok saymak ve zorlayıcı hareketlere aynen devam etmek, durumun kronikleşmesine ya da tendonun kopmasına neden olabilir. Bu nedenle belirtiler fark edildiği anda profesyonel destek almak gerekir.
Tendinit Ne Kadar Sürede İyileşir?
Tendinitin türü, şiddeti, hastanın yaşı ve tedaviye ne zaman başlandığı gibi durumlara göre iyileşme süresi farklılık gösterir. Ağır seyretmeyen tendinit, doğru tedavi edildiğinde ortalama 2 ila 4 hafta içinde iyileşebilir. Ancak şiddetli tendinitin iyileşmesi ve tendonun eski gücüne kavuşması birkaç ayı bulabilir.
Tendon İltihabı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen ve ihmal edilen tendon iltihabı, zamanla tendon dokusunun yapısının bozulmasına yol açabilir. Bu durum, tendonun esnekliğini, dayanıklılığını ve yük taşıma kapasitesini kaybetmesine neden olarak tendon kopması riskini artırır ki bu da çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir.









Yorum yapın