Osteoporoz vücutta bir kırık oluşana kadar sessiz kalan bir hastalıktır. Bu sessiz dönemde hiçbir şikayet veya bulgu yoktur. Bu nedenle osteoporoz araştırılan kişilerin ayrıntılı yaşam tarzı bilgileri, hastalık ve kullandıkları ilaçlar, geçirilmiş rahatsızlıkların öyküsü alınmalıdır.
İlerlemiş osteoporozlu olgularda ise sırt ağrısı, boy kısalması, omurgada şekil bozukluğu, kamburluk ve kırıklarla ortaya çıkar. Kırıklar çoğu kez herhangi bir travma olmaksızın veya minimal bir travmayla oluşabilen frajilite kırıklarıdır. Frajilite kırığı, normal olarak kırık oluşturmayacak derecede düşük düzeyli, düşük enerjili travma olarak bilinen mekanik güçler sonucu oluşan kırıklardır. Kemik mineral yoğunluğundaki azalma kırık riskinin artması ile ilişkilidir. Osteoporoza bağlı kırıklar en sık omurga, kalça ve el bilekte görülür. Omurga kırıkları kamburluk, sırt ve bel ağrısı ile duruş bozukluklarına yol açabilir. Kalça kırıkları ise insan sağlığını tehdit eden en ciddi komplikasyonudur.
Osteoporoz tetkikleri
Osteoporoza bağlı gelişen kırıklar çekilen röntgenler ile saptanır. Osteoporozda yapılacak laboratuvar testleri hastalığın şiddeti, hastanın tanı sırasındaki yaşı ve kırık bulunup bulunmamasına göre değişebilir. İlk incelemelerde tam kan sayımı, kalsiyum, parathormon, D vitamini, karaciğer ve böbrek fonksiyon testlerinin ölçülmesi uygun olur. Genç kadın ve erkeklerde özellikle yakın dönemde basit bir düşme ile kırık geçirmiş olan hastalarda sekonder osteoporoza neden olabilecek farklı nedenlerin araştırılmasına yönelik tetkikler yapılmalıdır.
Osteoporoz tanısı, kemik mineral yoğunluğu ölçümleri (KMY) ve/veya ciddi bir travma olmaksızın oluşan omurga veya kalça kırığı ile koyulur. Osteoporoz tanısı yapılan kemik mineral yoğunluğu ölçümlerindeki T skoru değeri ile belirlenir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün kemik mineral yoğunluğuna (KMY) göre osteoporoz tanımı
| Sınıflama | KMY | T skoru |
| Normal | Genç-erişkin ortalamasının 1 SS* altında veya üzerinde olmak | -1.0 ve üzeri |
| Düşük kemik kitlesi (Osteopeni) | Genç-erişkin ortalamasının 1.0 ve 2.5 SS* altında olmak | -1 ile -2.5 arası |
| Osteoporoz | Genç-erişkin ortalamasının 2.5 SS* veya daha fazla altında olmak | -2.5 veya daha düşük |
| Ciddi veya yerleşmiş osteoporoz | Genç-erişkin ortalamasının 2.5 SS* veya daha fazla altında olmak ve eşlik eden frajilite kırığı | -2.5 veya daha düşük ve bir veya daha çok kırık |
